اثر كشندگي قارچهاي Metarhizium anisopliae (Metsch.) sorokinin و Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. روي لارو و حشره ي كامل سوسك شيره خوار خرما (Carpophilus hemipterus (Col.: Nitidulidae))

سوسك شيره خوار خرما، Carpophilus hemipterus يكي از آفات پس از برداشت ميوه خرما مي باشد كه خسارت زيادي را در شرايط انبار به بار مي آورد. روش هاي مختلفي براي كنترل آفات پس از برداشت وجود دارد كه يكي از مهمترين آنها كاربرد قارچ هاي بيماريزاي حشرات به عنوان عوامل كنترل زيستي مي باشد. در اين مطالعه، قارچ هاي Iran 1395C  Beauveria bassiana  و Metarhizium anisopliae Iran1018C  براي كنترل لارو سن چهار و حشره ي كامل آفت مورد استفاده قرار گرفتند. روش زيست سنجي براي لاروها با استفاده از كاغذ صافي سترون آغشته به سوسپانسيون اسپور و براي حشره ي كامل، با غوطه وري حشرات در سوسپانسيون اسپور بود. سوسپانسيون اسپور با غلظت هاي 108×3، 107×3، 106×3 و 105×3 كنيدي در ميلي ليتر در توئين 02/0 درصد تهيه شد؛ سپس ميزان مرگ و مير حشرات كامل پس از 3، 7، 9، 11 و 13 روز و براي لاروها پس از 3، 7 و 9 روز ثبت گرديد. آزمايش ها در سه تكرار (هر تكرار شامل 10 لارو يا حشره بالغ)، در دماي ºC 25 در تاريكي انجام گرفت. نتايج نشان داد كه ميزان مرگ و مير با افزايش زمان و غلظت سوسپانسيون اسپور افزايش يافت. ميزان مرگ و مير، ناشي از قارچ B. bassiana براي غلظتهاي فوق الذكر، براي حشرات كامل به ترتيب شامل 4/24، 4/14، 8/12 و 5/10 درصد و براي لاروها شامل 3/83، 7/76، 2/72 و 1/71 درصد بود. بعلاوه مشخص شد كه كاربرد اين قارچ در غلظت 108×3 كنيدي در ميلي ليتر پس از 15 روز و در تمامي غلظتها پس از 9 روز به ترتيب منجر به بيشترين ميزان مرگ و مير در حشرات بالغ (30 درصد) و لاروها (100 درصد) گرديد. در قارچ M. anisopliae، ميزان مرگ و مير لاروها براي غلظتهاي فوق به ترتيب شامل 9/78، 6/75، 3/73 و 4/54 درصد و براي حشرات كامل 7/51، 6/20، 2/12 و 10 درصد بود. از طرف ديگر، اين قارچ در غلظت 108×3 اسپور در ميلي ليتر پس از 15 روز و در غلظت 105×3 اسپور در ميلي ليتر پس از 7 روز به ترتيب موجب بيشترين ميزان مرگ و مير در حشرات بالغ (3/63 درصد) و لاروها (97 درصد) گرديد. نتايج نشان مي دهد كه جدايه هاي قارچي مورد استفاده در اين پژوهش داراي توانايي حشره كشي بالايي عليه لارو و حشره كامل سوسك شيره خوار خرما بوده و مي توانند براي محافظت از محصول، پس از برداشت مورد استفاده قرار گيرند.