پديد آورندگان :
عبدي پور اصل ، ليلا - گروه گياه پزشكي , همتي ، رقيه - گروه گياهپزشكي , زارع ، رسول - موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور , هركي نژاد ، محمدطاهر - گروه علوم دامي دانشگاه زنجان. , عليزاده ، عليرضا - گروه گياهپزشكي
كليدواژه :
فلور قارچي , گندميان , بيماريزايي , تاكسونومي , فوزاريوم
چكيده فارسي :
گندم به عنوان استراتژيك ترين محصول كشاورزي، در امنيت غذايي بشر از اهميت زياد برخوردار بوده و بيش ترين سطح زير كشت در كشور را به خود اختصاص داده است. قارچ هاي موجود روي ريشه و طوقه ي اين گياه در ميزان توليد و عملكرد آن نقش بسزايي دارند. لذابه منظور شناسايي فلور قارچي ريشه و طوقه ي گندم در استان زنجان، در طي سال زارعي 90-1389 از 58 مزرعه ي گندم كشت ديم و آبي استان نمونه برداري به عمل آمد و در مجموع 286 جدايه ي قارچ بدست آمد كه از اين ميان، 248 جدايه متعلق به هيفوميست ها بر اساس ويژگي هاي پرگنه، ويژگي هاي ميكروسكوپي و استفاده از كليد هاي معتبر مورد بررسي قرار گرفتند. جهت كمك به شناسايي، جدايه ها تكثير شده و توالي يابي نواحي ITS15.8SITS2 توسط جفت آغازگر ITS1/ITS4 انجام شد و اين جدايه ها در 10 جنس و 23 گونه (Alternaria alternata, A. atrum, A. chlamydospora, A. tenuissima, Aspergillus auricomus, A. niger, Bipolaris. sorokiniana, Botrytis cinerea, Curvularia australiensis, C. inaequalis, Fusarium acuminatum, F. avenaceum, F. chlamydosporum, F. equiseti, F. redolens, F. sambucinum, F. scirpi, F. solani, F. tricinctum, Microdochium nivale, Periconia circinata, Penicillium chrysogenum, Trichoderma atroviride,) قرار گرفتند. آزمون بيماري زايي برخي از جدايه هاي قارچي بدست آمده در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار براي هر تيمار در شرايط گلخانه انجام شد. نتايج نشان داد كه قارچ هاي B. cinerea، B. sorokiniana، F. avenaceum، F. acuminatum، P. circinata، C. australiensis، F. equiseti، F. solani و A. chlamydospora سبب ايجاد علائم بيماري در ميزبان با شدت هاي مختلف شدند. در اين بين قارچ هاي B. cinerea، B. sorokiniana، F. avenaceumوF. acuminatum به ترتيب بيش ترين علائم نكروز را در ريشه ايجاد كردند. در ميان گونه هاي شناسايي شده قارچ A. auricomusبراي نخستين بار از ريزوسفر گندم در ايران و قارچ هاي A. tenuissima, B. cinerea, C. inaequalis, E. chlamydospora,.F. avenaceum, F. chlamydosporum,. F scirpi, F. tricinctum, M. nivale, P. circinata, P. chrysogenumو T. atrovirideبراي نخستين بار از استان زنجان گزارش مي شوند. بيماري زايي قارچ B. cinerea روي گندم نيز براي اولين بار از ايران گزارش مي شود.
