اثرات زيركشندگي Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki Berliner روي كرم غوزه پنبه، Helicoverpa armigera Hübner

كرم غوزه پنبه، Helicoverpa armigera Hübner (Lepidopter: Noctuidae) يكي از آفات مهم محصولات كشاورزي در غالب نقاط دنيا از جمله ايران مي باشد. در اين آزمايش اثرات زيركشنده غلظت LC20 باكتريBacillus thuringiensis subsp. kurstaki Berliner روي لاروهاي سن سوم كرم غوزه پنبه در شرايط دمايي 1 ± 26 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي10 ± 65 درصد و دوره نوري 8 : 16 ساعت (تاريكي : روشنايي) در آزمايشگاه مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس آزمايش هاي زيست سنجي صورت گرفته، غلظت LC20 باكتري B. thuringiensis، روي لاروهاي سن سوم كرم غوزه پنبه، 105 × 9/8 واحد موثر در ليتر (IU/L) به دست آمد. ميانگين طول عمر و ميانگين تعداد تخم گذاشته شده در طول عمر افراد ماده            H. armigera در شاهد و تيمار باكتري به ترتيب، 1/05 ± 16/63، 1/05 ± 13/88 روز، 147/68 ± 1336/83 و                147/68 ± 1029 تخم به دست آمد كه در مورد هر دو فراسنجه، تفاوت معني داري در سطح احتمال 5% وجود داشت. نرخ توليد مثل خالص (R0) در شاهد و تيمار باكتري به ترتيب، 51/89± 582/22و 27/78± 126/38ماده/ ماده/ نسل، نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm)، 0/002 ± 0/1442 و 0/004 ± 0/1082 ماده/ ماده/ روز، نرخ متناهي رشد (λ)،0/003 ± 1/155 و 0/004 ± 1/114 ماده/ ماده/ روز، طول مدت يك نسل (T)، 0/62 ± 44/16 و 0/62 ± 44/73 روز و زمان دوبرابر شدن جمعيت (DT)، 0/08 ± 4/80 و 0/21 ± 6/41 روز به دست آمد كه به غير از ميانگين طول مدت يك نسل بقيه فراسنجه هاي رشد جمعيت پايدار H. armigeraاختلاف معني داري در سطح احتمال 5% بين شاهد و تيمار باكتري نشان دادند. نتايج نشان داد كه باكتري مذكور توانايي كاهش جمعيت كرم غوزه پنبه را دارد و جهت كاهش مصرف سموم در مناطقي كه آفت مذكور حضور دارد اين ماده ميكروبي قابل پيشنهاد است.