بررسي پاسخ هاي رفتاري شته ي مومي كلم Brevicoryne brassicae L. (Hemiptera: Aphididae) روي پنج رقم كلزا

شته ي مومي كلم، Brevicoryne brassicae L.، يكي از آفات مهم كلزا در ايران مي باشد. در اين تحقيق، برخي از پاسخ هاي رفتاري شته ي مومي كلم روي پنج رقم كلزا (زرفام، پاراد، سين 3، هايولا 401 و آر جي 4403) در شرايط آزمايشگاهي ارزيابي شد. كمترين نرخ نشو و نماي پورگي و ميزان توليد مثل اين شته روي رقم زرفام و بيشترين مقادير آن ها روي رقم آرجي 4403 مشاهده شد. كمترين نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm)، نرخ متناهي افزايش جمعيت (λ) و نرخ خالص توليد مثل (R0) روي رقم زرفام (به ترتيب 005/ 0± 24/ 0 بر روز، 013/ 0±27/ 1بر روز و 09/ 1± 8/ 15 ماده/ ماده/ نسل) و بيشترين مقادير اين پارامترها روي رقم آرجي 4403 (به ترتيب 009/ 0± 34/ 0 بر روز، 006/ 0±41/ 1 بر روز و 47/ 3± 4/ 72 ماده/ ماده/ نسل) محاسبه شد. اختلاف معني داري در طول دوره ي يك نسل (T) شته ي مومي كلم بين ارقام مورد مطالعه مشاهده نشد. كمترين و بيشترين ميانگين نرخ رشد نسبي (MRGR) به ترتيب روي رقم زرفام (197/ 0 ميلي گرم/ روز) و آر جي 4403 (243/ 0 ميلي گرم/ روز) به دست آمد. تغذيه ي شته ي مومي كلم از آوند چوبي در ارقام مقاوم كلزا به صورت ترشحات قرمز رنگ عسلك روي سطح برگ گياهان تيمار شده با سافرانين مشخص شد. بيشترين و كمترين تعداد قطره هاي قرمز ترشح شده به ترتيب روي زرفام و آرجي 4403 مشاهده شد. بنابراين آرجي 4403 مطلوب ترين رقم و زرفام با مطلوبيت كمتر در ميان ارقام آزمايشي براي شته ي مومي كلم بودند.