روش‌ نقد بلاغي فروزانفر در سخن‌وسخنوران

سخن‌وسخنوران يكي از اثرگذارترين پژوهش‌هاي ادبي معاصر در حوزۀ تاريخ ‌ادبيات و نقد ادبي، تأليفِ بديع‌الزمان فروزانفر از استادان و محققان نسل اول دانشگاه تهران است. پژوهش‌هاي او در حوزه‌هاي تاريخ‌ادبيات، نقد ادبي، عرفان‌ و تصحيح متون منجر به بنا نهادن سنت‌‌هاي تحقيقي و انتقادي در ميان دانشگاهيان شده كه اعتبار آن تاكنون برجا مانده است. فروزانفر در سخن‌وسخنوران در ادامۀ سنّت تذكره‌نويسي فارسي، نه‌تنها با رويكردي علمي‌ـ‌تحقيقي به شرح احوال شعرا با استناد به شواهد متقن پرداخته، بلكه در زمينۀ نقد ادبي نيز با تكيه بر دانش انتقادي و مباني نظري بلاغت اسلامي و ايراني، به نقد بلاغي شعر فارسي به‌گونه‌اي روشمند و يكپارچه پرداخته است. اين پژوهش قصد دارد با هدف بازخواني سخن‌وسخنوران، با حركت از روساخت به‌سوي ژرف‌ساخت متن، آن الگوي نظري را كه نقد شعر برمبناي آن انجام گرفته استنباط، استخراج، طبقه‌بندي و تبيين كند. مؤلف سخن‌وسخنوران توانسته است، خلاقانه، عصارۀ دانش بلاغت قدما را با يك صورت‌بنديِ جديد و ساختاري متن‌محور، منسجم و علمي از مباني نظري به روش‌هاي عملي و كاربردي نقد تبديل كند؛ روشي برخاسته از اقتضائات زبان و ادب فارسي، كه بر جريان نقد بلاغي در آثار منتقدان دانشگاهي تأثيرگذار بوده است.