بررسي اثر عمليات مديريتي بر زمان رويش خربزه وحشي (Cucumis melo L. var. agrestis Naud.) در سويا (Glycine max)

خربزه وحشي علف هرزي يكساله و مهاجم از خانواده كدوئيان مي‌باشد. اين علف هرز با رشد رونده و سريع خود باعث كاهش رشد و عملكرد گياهان زراعي همچون سويا مي‌شود. لذا براي ارزيابي عمليات مختلف مديريتي به منظور پيش بيني الگوي رويش خربزه وحشي، آزمايشي به صورت كرت هاي دو بار خرد شده در قالب بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در شركت دشت ناز ساري در سال هاي 1395 و 1396 اجرا شد. فاكتورهاي آزمايشي، دو سيستم خاك ورزي رايج و بدون خاك ورزي، سه مقدار بذرپاشي سويا (200، 300 و 400 هزار بذر در هكتار سويا) و پنج دز مختلف علف كش ايمازاتاپير (صفر، 50، 75، 100 و 125 گرم ماده موثره در هكتار) بودند. ملاحظات آماري عملكرد مدل نشان دادند كه مدل زمان دمايي خاك (STT) پيش بيني كننده خوبي از رويش خربزه وحشي با دامنه اي از مقادير R ^2adj بين 0.92 تا 0.99 و RMSE بين 2.59 تا 12.69 بود. زمان رويش خربزه وحشي به وسيله عمليات مديريتي همچون سيستم هاي خاك ورزي، مقادير بذرپاشي سويا و دزهاي ايمازاتاپير تحت تاثير قرار گرفت. سيستم خاك ورزي رايج در تركيب با تراكم 400 هزار بذر در هكتار و دز ايمازاتاپير 125 گرم ماده موثره در هكتار منجر به پايين ترين نرخ رويش خربزه وحشي و بالاترين T 50 شدند، لذا فاز تاخيري طولاني تري از رويش خربزه وحشي در بخش اوليه فصل رشد ايجاد شد. اين امر زمان بيشتري براي سويا فراهم كرد تا بهتر استقرار يابد و توانايي رقابتي خود را بهبود دهد و همين امر موجب بالاترين عملكرد سويا در واحد سطح در پايان فصل رشد در تيمارهاي مزبور گرديد. مطالعه حاضر اطلاعات ارزشمندي بر روي پيش بيني زمان رويش خربزه وحشي به منظور تكامل راهبردهاي مديريتي موثر براي اين گونه فراهم مي كند.