مهار زيستي نماتد ريشه‏ گرهي، Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگي با استفاده از قارچ‌هاي Talaromyces flavus و Trichoderma harzianum در شرايط گلخانه

در ارزيابي اثر آنتاگونيستيTalaromyces flavus  و Trichoderma harzianum در كنترل نماتد مولد گره ريشه (Meloidogyne javanica) روي گياه گوجه‌فرنگي كه طي دو سال متوالي (93-1392) صورت گرفت، هشت تيمار شامل تيمارهاي آلوده به نماتد و فاقد نماتد همراه با قارچ‌هاي آنتاگونيست در پنج تكرار در نظر گرفته ‌شد. آزمايش به‌صورت گلداني در شرايط گلخانه در قالب طرح كاملا تصادفي اجرا شد. جدايه‌هاي T. flavusو T. harzianum از خاك اطراف ريشه‏ي گوجه‌فرنگي در مزرعه جداسازي و پس از تكثير به‌ميزان 7^10×2 اسپور به‌ازاي هر گرم خاك از زاد‏مايه‌ قارچ‌هاي آنتاگونيست در گلدان‌هاي حاوي سه كيلوگرم خاك سترون در نظر گرفته ‌شد. پس از انتقال نشاهاي چهار برگي گوجه‌فرنگي به گلدان‌ها، اينوكولوم نماتد به تعداد  پنج عدد تخم و لارو در هر گرم خاك اضافه شد. تيمارهاي بدون نماتد، فقط محتوي خاك سترون مخلوط با قارچ آنتاگونيست بودند. براي تيمار شاهد غيرآلوده،‌ گلدان‌هاي عاري از  نماتد و قارچ‏هاي آنتاگونيست در نظر گرفته ‌شد. دو ماه پس از اعمال تيمارهاي آزمايشي، صفات رويشي شامل، طول اندام هوايي، وزن ريشه، تعداد گره روي ريشه و همچنين صفات مربوط به جمعيت نماتد شامل تعداد گال ايجاد شده روي ريشه، تعداد توده تخم، جمعيت نهايي و فاكتور توليد مثل ارزيابي و داده‌ها به‌تفكيك هر سال تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد كه بين تيمارهاي آزمايشي، كمترين تعداد تخم و جمعيت نماتد متعلق به بوته‌هاي تيمار شده با تركيب دو گونه قارچ آنتاگونيست بود كه اختلاف معني‌داري با تيمار شاهد آلوده در سطح احتمال 5% نشان داد و به‌طور ميانگين، جمعيت نماتد را تا 80% كاهش داد. در بررسي نقش هر يك از قارچ‌ها به‌تنهايي، T. harzianum وT. flavus  به‌ترتيب، باعث 78 و 67 درصد كاهش جمعيت نماتد شدند. تيمار  T. harzianum نسبت به تيمارT. flavus  تأثير بيشتري در افزايش رشد رويشي و كاهش جمعيت نماتد داشت، با اين‌حال اختلاف بين آن‌ها معني‌دار نبود. دربين تيمارهاي مورد بررسي، تيمار آلوده به نماتد همراه با تلفيق دو گونه قارچ بيشترين تأثير را در افزايش صفات رويشي گياه و همچنين كنترل جمعيت نماتد از جمله كاهش تعداد گره و فاكتور توليد مثل نشان داد.