بررسي زيست‌شناسي وكارايي دو گونه زنبور پارازيتوئيد Trichogramma spp. روي تخم پروانه‌ي سفيده‌ي كوچك كلم Pieris rapae در شرايط آزمايشگاهي

مهمترين آفت كلم بعد از بيد كلم، سفيده‌ي كوچك كلم، Pieris rapae با خسارت حدود 40% مي‌باشد. لذا مطالعه‌اي به‌منظور بررسي كارايي دو گونه زنبور به‌نام‌هاي Trichogramma brassicae و T. evanescens براي معرفي اوليه به‌عنوان عوامل كنترل بيولوژيك سفيده‌ي كوچك كلم P. rapae صورت گرفت. كليه آزمايش ها در شرايط اتاق رشد با دماي 0.5±25 درجه‌ي سلسيوس، رطوبت نسبي 10±60 درصد و دوره‌ي نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام شد. براساس مشاهدات مزرعه‌اي و داده‌هاي پرورش آفت در شرايط گلخانه، مشخص شد كه دوران انكوباسيون تخم سفيده‌ي كوچك كلم حدود 5 تا 7 روز بود. اين حشره در شرايط مزرعه داراي پنج سن لاروي مجموعا به‌طول 20 تا 30 روز و دوره‌ي شفيرگي بين 6 تا 9 روز بود. به‌طور معمول، طول عمر حشرات نر حدود 7 و ماده حدود 10 روز ثبت گرديد. بررسي­هاي اوليه نشان داد كه طول دوره‌ي رشدي مراحل نابالغ زنبور T. brassicae و T. evanescens به‌ترتيب 0.15±10.43 و 0.11±10.07 روز و 0.099±10.48 و 0.093±10.17 روز براي افراد ماده و نر بود. به‌علاوه طول عمر زنبورهاي ماده و نر در اين دو گونه به‌همان ترتيب 0.20±2.03 و 0.24±1.40 روز و 0.16±1.68 و 0.40±1.85 روز به‌دست آمد و در ادامه نرخ ناخالص و خالص باروري و بارآوري براي زنبورهاي T. brassicae وT. evanescens به‌ترتيب 51.92 و 39.46 تخم و 83.04 و 77.19 تخم برآورد شد. همچنين ميانگين سن باروري و بارآوري خالص در زنبور  T. brassicae به‌ترتيب 0.36 و 0.39 روز و براي زنبور T. evanescens 0.162 و 0.162 روز به‌دست آمد. به‌همين صورت، نتايج نشان داد نرخ‌هاي ناخالص و خالص توليد مثل زنبور T. brassice و T. evanescens روي تخم سفيده­ي كوچك كلم به‌ترتيب 22.77 تخم ماده / ماده و 12.95  نتاج ماده / ماده و 66.14 تخم ماده / ماده و 29.32 نتاج ماده/ ماده محاسبه‌شد. نرخ هاي ذاتي و متناهي افزايش جمعيت به‌ترتيب 0.238 (روز1) و 1.269 نتاج ماده / روز و 0.305 (روز1) و 1.357 نتاج ماده برروز براي زنبورهاي T. brassicae  و T. evanescens بود. مدت زمان دو برابر شدن جمعيت در همين دوگونه به‌همان ترتيب 2.90 و 2.265 روز و طول مدت يك نسل نيز 10.74 و 11.04 روز بود. نتايج حاصل از توزيع سني پايدار جمعيت براي هر دو گونه مشخص كرد كه جمعيت پايدار از حدود 98% جمعيت از مرحله ي نابالغ و 2% افراد بالغ تشكيل شده‌اند. مقايسه‌ي تمامي نتايج­ حاكي از برتري زنبور T. evanescens نسبت به ‌زنبور T. brassicae روي تخم سفيده­ي كوچك كلم P. rapae بود. بنابراين مي توان گفت تا اين مرحله‌ زنبور T. evanescens مي تواند انتخاب بالقوه‌اي براي كنترل بيولوژيك كاربردي عليه سفيده‌ي كوچك كلم باشد.