بررسي بازدارندگي باكتري‌هاي اندوفيت يونجه عليه باكتري بيمارگر Clavibacter michiganensis subsp. insidiosus عامل پژمردگي در شرايط آزمايشگاه و گلخانه

باكتري‌هاي اندوفيت گروه مهمي از باكتري‌ها هستند كه از طريق توليد فيتوهورمون ها، توليد عوامل ضد قارچ و ضد باكتري، توليد سيدروفور، رقابت غذايي و القاي مقاومت سيستميك ميزبان، باعث مهارزيستي عوامل بيماري‌زاي گياهي مي‌شوند. هدف از اين پژوهش دستيابي به جدايه‌هاي اندوفيت با اثر آنتاگونيستي عليه عامل پژمردگي يونجهClavibacter michiganensis subsp. insidiosus در شرايط آزمايشگاهي و گلخانه بود. به‏منظور انجام اين پژوهش طي نمونه‌برداري‌هاي انجام شده، جدايه‌هاي باكتريايي از مزارع يونجه در استان همدان جداسازي شدند. سپس در شرايط آزمايشگاه، تأثير آنتاگونيستي جدايه‌ها عليه باكتري عامل پژمردگي يونجه بررسي‌ شد. در شرايط آزمايشگاهي به روش كشت سه نقطه‏اي در محيط كشت  Nutrient Agarو تشكيل هالۀ بازدارنده در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. داده‌هاي حاصل با استفاده از نرم افزار  SASو مقايسۀ ميانگين با آزمون چند دامنه اي دانكن آناليز شد. بر اساس بررسي‌هاي آزمايشگاهي، هشت جدايه كه داراي ميانگين قطر هالۀ بازدارنده شش ميلي‌متر بودند، براي بررسي‌هاي گلخانه‌اي انتخاب شدند. در شرايط گلخانه ارزيابي اثر جدايه‌هاي باكتريايي در كنترل توسعه بيماري از طريق اندازه‌گيري فاكتورهاي رشدي يونجه بررسي شد. نتايج نشان داد كه جدايه‌هاي 8  و 56 توان كنترل بالايي داشتند؛ به‏گونه‌اي كه اين جدايه‏ها در سطح احتمال 1% موجب افزايش فاكتورهاي رشدي گياه شدند. ژن كدكننده  16s rRNAجدايه‌هاي نماينده تكثير و تعيين توالي شدند. نتايج نشان داد كه جدايه هايي كه بيش ترين درصد بازدارندگي را در شرايط آزمايشگاه و گلخانه داشتند، مربوط به جنس هاي Bacillus subtilis، Pseudomonas sp.، Escherichia coli، Sphingomonas paucimobilis و Paenibacillus glycanilyticus بودند. باكتري‌هاي اندوفيت Bacillus subtilis و Sphingomonas paucimobilis داراي عملكرد مناسب عليه باكتري بيمارگر بودند. به‏گونه اي كه در اكثر ويژگي هاي رشدي گياه از جمله وزن تر، وزن خشك و ارتفاع بوته بيش‏ترين تأثير را داشتند. اين تأثير مي تواند ناشي از توليد طيف وسيعي از آنتي‌بيوتيك‌ها و القاي مقاومت سيستميك جدايه‌ها در مهار زيستي بيماري پژمردگي باكتريايي در شرايط آزمايشگاهي و گلخانه و افزايش فاكتورهاي رشدي گياه باشد؛ نتايج حاصل مي‌تواند نويدي در مديريت و مهار زيستي  بيماري‌هاي خاكزاد باشد.