بررسي و مقايسه روش‌هاي مختلف كشت قلمه نيشكر در شرايط خوزستان

نيشكر گياهي است كه از ديرباز براي توليد شكر و محصولات جانبي در استان خوزستان كاشت مي‌شود و روش اصلي كاشت آن قلمه‌زني است. با توجه به روش‌هاي مختلف كاشت قلمۀ نيشكر در خوزستان، اين مطالعه در سال 1395 و با هدف بررسي اين روش‌ها و استخراج شاخص‌هاي مناسب آن با توجه به شرايط اين استان و در زمان معمول كاشت نيشكر در استان خوزستان (از نيمۀ دوم مرداد تا اوايل مهرماه) در كشت و صنعت حكيم فارابي اجرا شد. داده‌هاي اين پژوهش نيز در حين كاشت از طريق مشاهده، تهيۀ عكس و گزارش‌نويسي به منظور جمع آوري اطلاعات خام، مصاحبه و توزيع پرسشنامه بين كارشناسان مجرب كشت و صنعت حكيم فارابي (25 نفر) صورت پذيرفت. در ابتدا، متغيرهاي مؤثر براي شاخص‌هاي روش كاشت مناسب تعيين گرديد. شاخص‌هاي هزينه، ميزان كيفيت قلمه‌گذاري، ظرفيت مزرعه‌اي، تعداد حركت تراكتور در زمين و ارگونوميك كار بررسي شد. براي تعيين روش مناسب كاشت از روش تحليل سلسله مراتبي استفاده شد. وزن‌دهي عوامل با استفاده از نظر كارشناسان و خبرگان كشاورزي صورت گرفت. شاخص‌هاي تعيين‌شده براي سه روش مختلف كاشت قلمۀ نيشكر با دست، كاشت نيمه‌مكانيزۀ قلمه نيشكر با دستگاه بُرندهكارنده و كاشت مكانيزۀ قلمه نيشكر با دستگاه كارندۀ خودكار به فرآيند تحليل سلسله مراتبي وارد و با نرم افزار Expert Choiceمقايسه شدند. نتايج بررسي ها نشان مي دهد كه كاشت نيمه‌مكانيزه با كمترين هزينه و بيشترين كيفيت قلمه‌گذاري روشي است بهينه. از طرف ديگر، كاشت دستي به دليل هزينۀ بالا و به رغم آنكه در شاخص كيفيت كاشت بهتر از كاشت مكانيزه عمل كرده، رتبه‌اي پايين‌تر به دست آورده است.