معيارهاي ضرب آهنگ كاوي زندگي روزانه در توليد اجتماعي فضاي شهري با تكيه بر تجارب پژوهشي

امروزه پيوندهاي فضاهاي شهريْ از زمان و مكان گسسته شده‌اند. نتيجة اين امر، گسترش فضاهايي تهي است كه قابليت پاسخ به تجربة زيستة شهروندان را ندارند. براي پرهيز از درغلتيدن به اين وادي، بايد با نگاهي تحليلي، به شيوة توليد و سامان‌دهي فضا، پيوند آن با زمان و مكان و ماهيت پيچيده و لايه‌هاي چندگانة آن پرداخت. پيشنهاد هانري لوفور براي اين منظور، ضرب‌آهنگ‌كاوي است. هدف از اين پژوهش، يافتن معيارهاي اصلي اين نظريه در حوزة مطالعات شهري است. از اين رو، با روشي كتابخانه‌اي و تحليلي، بر سه نظرية اصلي لوفور، يعني توليد فضا، جدل سه‌سوية (تريالكتيك) فضايي، و ضرب‌آهنگ‌كاوي، تمركز و پيشينة نظري، با تكيه بر تجارب پژوهشي مختلف مطالعه شد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه ضرب‌آهنگ‌هاي سه دسته فضا در شهر، يعني فضاي دريافته، فضاي پنداشته، و فضاي زيسته، از مؤلفه‌هاي اقليم، فرهنگ، و فن تأثير مي‌پذيرند. معيارهاي ضرب‌آهنگ‌كاوي در فضاي دريافته، شامل تبيين تأثير متقابل مؤلفه‌هاي كالبدي و اقليم، فرهنگ و فن، و همچنين تأثير آن‌ها بر شيوة ادراك فضا است. در فضاي پنداشته با معيارهايي مبتني بر ابزارهاي در دست فن و شيوه‌هاي اعمال سلطه از سوي نهادهاي فن و تأثير آن بر ضرب‌آهنگ‌ها روبه‌رو هستيم. در فضاي زيسته معيارهاي ضرب‌آهنگ‌كاوي از حضور در فضا، مناسبت‌ها، رويدادها، و شكل اين حضور تأثير مي‌گيرند كه منجر به بروز چندين ضرب‌آهنگ مي‌شود. در فضاي زيسته است كه گروه‌هاي مختلف به دنبالِ از آن خود كردن فضا و مقاومت در برابر فضاي پنداشته‌اند تا از طريق حضور و تجلي ضرب‌آهنگ‌هاي فعاليت‌هايشان، به مصرف دلخواهانة فضا دست يابند و بدين‌سان، فضاي زيسته و ضرب‌آهنگ‌هاي زندگي روزانه با تأثير از فرهنگ، اقليم، و فن نمود مي‌يابد.