كاربرد كنايه در پرتو آياتي از قرآن كريم

بيان صريح بعضي از معاني خوشايند نيست، ولي به وسيله كنايه، همان معاني را مي‌توان با اسلوبي مؤثّر و بليغ بيان نمود. كنايه از تصريح بليغ‌تر است، چراكه كنايه مانند ادّعاي مفهومي است با ارائه دليل. كنايه ذكر ملازم معنايي است تا ذهن مخاطب را از آنچه در كلام آمده، به آنچه نيامده منتقل كند. استفاده از كنايه در كلام علل گوناگوني دارد كه از جمله آنها مي‌توان به رعايت ادب، تصويرگري، استدلال، تزيين سخن و يا جذابيّت بخشيدن به كلام اشاره كرد. قرآن به تمام قواعدي كه به سخن، زيبايي و عمق مي‌بخشد، توجّه نموده است. يكي از صنايع لفظي و معيارهاي زيبايي سخن، «كنايه» است كه قرآن از آن بهره فراوان برده است و در موارد گوناگون و به انگيزه‌هاي متفاوت، تعابير كنايي دارد. در مقاله حاضر، به روش توصيفي ـ تحليلي و با بررسي موردي 16 آيه از آيات قرآن كريم، كاربردهاي مختلف اين شيوه بياني بررسي شده است.