كليدواژه :
مالكيت خصوصي , تحديد مالكيت , استفاده‌ي خصوصي , منافع عمومي , دولت
چكيده فارسي :
تحولات مالكيت خصوصي نتوانسته است حقوق ناشي از مالكيت خصوصي را به طور كلي دگرگون سازد؛ اما آن را با محدوديت‌هايي مواجه ساخته است. يكي از اين محدوديت‌ها كه در پژوهش‌هاي حقوقي مغفول مانده، مقوله‌ي تحديد مالكيت خصوصي توسط دولت در راستاي استفاده‌ي خصوصي و نه استفاده‌ي عمومي است. پرسش اين است كه اساساً آيا امكان تحديد مالكيت خصوصي در راستاي استفاده‌ي خصوصي وجود دارد؟ اين پرسش و ابهام از آن‌جا مطرح مي‌شود تحديد مالكيت خصوصي افراد توسط دولت كه در راستاي استفاده‌ي خصوصي صورت مي‌پذيرد، برخلاف تحديد مالكيتي كه در راستاي استفاده‌ي عمومي رخ مي‌دهد، به سادگي قابل پذيرش نيست و ممكن است با چالش‌هايي مواجه شود؛ زيرا منافع عمومي در مقوله‌ي استفاده خصوصي به دشواري قابل تصور است. بر اين اساس، دقت نظر در فلسفه‌ي تحديد مالكيت از حيث توسعه‌ي مقاصد و منافع عمومي و به‌ويژه توجه به مقوله‌ي منفعت عمومي اين نتيجه را در پي دارد كه هرگاه مشخص شود چنين تحديد مالكيتي زايشگر منفعتي عمومي است، اين چالش تعديل شده و در نتيجه در نظام حقوقي ايران قابل پذيرش مي‌گردد. پژوهش حاضر، ضمن پذيرش امكان تحديد مالكيت خصوصي افراد توسط دولت در راستاي استفاده‌ي خصوصي، احكام و آثار اين قسم از تحديد مالكيت را بيان نموده و افزون بر پيشنهاد اصلاح پاره‌اي قوانين از جمله قانون معادن مصوب 1377 با اصلاحات اخير آن در سال 1392، لايحه قانوني راجع به رفع تجاوز و جبران خسارات وارده به املاك مصوب 1358، به مقنن توصيه مي‌نمايد در هنگام وضع قوانين آتي كه تحديد مالكيت توسط دولت را تجويز مي‌كند، اين احكام را مدنظر قرار دهد.
چكيده لاتين :
Private property developments have not been able to completely alter the rights inherent in private property, but private ownership has been subject to Limitations. One example of these limitations, which has been neglected in legal researches, is the issue of eminent domain by the State for private use rather than public use. The question is essentially whether there is a possibility of eminent domain for private use. The eminent domain by the state for private use, contrary to the Eminent Domain in public use, is not easily acceptable and may face challenges, since the public interest in the private use hardly imaginable. However, after a careful examination of the eminent domain for private use, to be clear that the limitation of property is a public interest, the challenge is moderated and, as a result, is acceptable in our legal system. The present research, while accepting the possibility of eminent domain by the State for private use, explains the terms and effects of this type of limitation of property, and recommends that the legislature, in addition to proposing some amendments to the rules, prescribed eminent domain by State to consider these rules.
