الگوي مفهومي واقع نگري در انديشه و رفتار سياسي امام علي (ع)

رابطه دين و سياست در انديشه امام علي(ع) ركن وجودشناسانه و قوام بخش در مناسبات جامعه و حكومت بوده است. اما اين چارچوب در تقارن با الگوي واقع نگري در دستگاه فكري امام، به عنوان مفهومي، اثربخش در ايجاد مشروعيت، مشاركت و پيش برندگي در نظام سياسي قابل طرح، فهم و نشانه گذاري است. در پرتو اين چارچوب، فرايند مفهوم سازي واقع نگري با تكيه بر عقلانيت در دو سطح انديشه با تأكيد بر مفاهيمي چون كرامت انسان، حق انتخاب آدميان، اجراي عدالت و ضرورت حكومت؛ و در سطح رفتار با تأكيد بر كنش سياسي امام در تعيين خليفه، پذيرش حكميت و همزيستي با اديان، صورتبندي خواهد شد. اين نوشتار كوشش خواهد نمود با به كارگيري نظريه تفسيري اسكينر، به دو هدف مهم دست يابد: از سويي مفهوم واقع نگري در انديشه و رفتار امام علي(ع) قابل فهم گردد و از سوي ديگر، اثربخشي واقع نگري در توازن بخشي و انسجام آفريني نيروهاي اجتماعي مورد سنجش قرار گيرد. بديهي است دستيابي به اين اهداف، مستلزم پياده سازي گستره اي از مفاهيم و موضوعات خواهد بود. در نتيجه، براي فهميدن چارچوب بحث طرح چند مسأله حائز اهميت است. 1) پيوست واقع نگري به عقلانيت 2) نسبت سنجي واقع نگري با آرمانخواهي 3) مفهوم سازي واقع نگري 4) موقعيت سنجي شرايط محيطي و زمينه هاي اجتماعي جامعه هدف.