مضامين قراني - روايي درآثار بيدل دهلوي

از زمان ظهور اسلام تا به حال همۀ شاعراني كه با سخنوري روح خود را پرورش داده¬اند؛ از ابتدا به آيات قرآني و احاديث و روايات عنايت داشته¬اند و فكر و شعر خود را با اين دو نعمت آميخته¬اند. اين اثرپذيري از قرآن و حديث به نيمه¬هاي قرن سوم هجري قمري برمي¬گردد هر چند كه در هر دوره¬اي تجلّي قرآن و حديث در سروده¬هاي شاعران متفاوت مي¬باشد. وجود شاعران باذوق و همچنين علاقۀ آنها به قرآن و حديث خود بستر را براي استفادۀ بيشتر از اين دو مهم فراهم آورد. يكي از سرايندگاني كه با تأثير از قرآن و حديث سخن آرايي كرده، بيدل دهلوي است. بيدل توانسته با كاربرد هنرمندانۀ آيات قرآن، احاديث و روايات، براساس سه مرحله شريعت، طريقت و حقيقت، مسير سير و سلوك عرفاني را به نحو احسن ترسيم كند. در اين مقاله، تأثير كلام الهي بر اشعار بيدل بررسي شده است؛ در اشعار وي مضامين و آموزه¬هاي قرآني به وفور يافت مي¬شود. اين اثرپذيري در قالب اثرپذيري واژگاني، گزاره¬اي، گزارشي، تلميحي، تطبيقي و تصويري است.