مدل‌سازي و بهينه‌سازي الگوي چالزني و انفجار معدن سنگ لاشه بغده‌كندي سقز

Modeling and optimizing the drilling and blasting pattern of the Boghde-Kandi quarry rubble mine of Saghez

شكنندگي يكي از مهمترين ويژگي‌هاي مكانيكي سنگ است كه در طرح‌هاي ژئوتكنيكي مانند عمليات حفاري و سازه‌هاي زيرزميني داراي كاربرد گسترده‌اي است. تاكنون روش استانداردي براي برآورد شكنندگي سنگ‌ها معرفي نشده است و بنابراين از روش‌هاي غير مستقيم براي برآورد آن استفاده مي‌شود. در اين تحقيق با استفاده از روابط آماري دو و چند متغيره، شكنندگي سنگ‌هاي گرانيتي از سختي واجهشي اشميت و خصوصيات پتروگرافي (ميانگين اندازه كاني‌ها و تركيب كاني شناسي) برآورد شده است. براي رسيدن به اين اهداف، 10 نمونه سنگ گرانيتي مختلف از معادن تواندشت و گوشه در اطراف شهر بروجرد تهيه شد. بر اساس آزمون‌هاي آزمايشگاهي شاخص شكنندگي، سختي واجهشي چكش اشميت، ميانگين اندازه كاني‌ها و نسبت كوارتز به فلدسپات نمونه‌ها تعيين شدند. سپس جهت برآورد شكنندگي مدل‌هاي مختلفي بر روي دادهها برازش داده شد. نتايج روابط آماري دو متغيره نشان مي‌دهد كه همبستگي‌هاي متوسط (ضرايب تعيين بين 70/0 تا 87/0) بين شاخص شكنندگي با سختي واجهشي چكش اشميت، ميانگين اندازه كاني‌ها و نسبت كوارتز به فلدسپات وجود دارد. در حالي كه روابط آماري چند متغيره حكايت از تأثير قابل توجه ميانگين اندازه كاني‌ها و نسبت كوارتز به فلدسپات روي دقت همبستگي بين شاخص شكنندگي و سختي واجهشي اشميت (به ترتيب با ضرايب تعيين 91/0 و 93/0) دارد.

In most surface mines, the convention empirical methods are used to design the blasting pattern that leads to the undesirable results and increasing the production costs. In this research, the Delpat software package was utilized to simulate and optimize the blasting pattern of Boghde-Kandi quarry rubble mine. For this purpose, mine information was firstly collected and essential rock geomechanical parameters were measured. Then using the above-mentioned software, simulation of blasting pattern was conducted for hole diameters i.e., 76, 89, 102 and 115 mm. Comparison of the costs related to selection of each of the above hole diameters showed that overall costs were decreased by increasing in hole diameter. However, higher hole diameter required the greater volume of explosives which causes further ground vibration and flyrock. By utilizing the greater hole diameters, official buildings and; crushing and grading equipment sites will be located in the flyrock and ground vibration area and may be damaged. On the other hand, applying the hole diameter of 102 mm leads to the considerable cost decreasing (0.08 $/m3) compared to the 76 mm hole diameter that currently is used in mine. Therefore, hole diameter of 102 mm was proposed as an optimum one. According to this hole diameter, other parameters related to drilling and blasting pattern were calculated and proposed to perform in practice. Practical implementation of the blasting operation based on the suggested pattern leads to improve fragmentation and minimizing costs and side effects compared to the previous pattern.