بررسي نگرش روستاييان حاشيه جنگل نسبت به تغيير كاربري اراضي جنگلي (مطالعه موردي استان گلستان)

Survey of Attitudes among Forest Neighboring Rural Communities toward Forest Land Use Change A Case Study of Golestan Province

تحقيق حاضر با هدف بررسي نگرش روستاييان حاشيه جنگل نسبت به تغيير كاربري اراضي جنگلي انجام گرديد. تعداد 364 نفر از ساكنان روستاهاي حاشيه جنگل در هشت شهرستان استان گلستان با استفاده از روش پيمايشي، مورد بررسي قرار گرفتند. ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه بود كه روايي آن با مراجعه به اساتيد دانشگاه و كارشناسان منابع طبيعي و پايايي آن با محاسبه ضريب كرونباخ آلفا مورد تاييد قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان داد كه نگرش افراد مورد مطالعه نسبت به تغيير كاربري اراضي جنگلي و آمادگي آنان از اين نظر، اندكي بيش از متوسط است. يافته ها نشان داد كه ارتباط معني داري بين سن و سطح تحصيلات با نگرش نسبت به تغيير كاربري اراضي جنگلي وجود ندارد و زنان و مردان و همچنين افراد مجرد و متاهل نيز تفاوتي از اين نظر ندارند. در عين حال، كشاورزان و دامداران بيشترين آمادگي نگرشي براي تغيير كاربري اراضي جنگلي را داشتند و كمترين آمادگي مربوط به افراد داراي مشاغل دولتي بود. به منظور اصلاح نگرش روستاييان نسبت به اراضي جنگلي پيشنهاد مي شود دانش آنان درباره كاركردهاي اقتصادي، اجتماعي و محيط زيستي جنگل ها افزايش يافته و با تشكيل گروه ها يا انجمن هاي محلي، فعاليت هاي حامي جنگل در بين روستاييان ترويج و توسعه يابد.

This survey was carried out to investigate the attitudes of rural communities living in the vicinity of forest areas toward forest land use change. For this purpose, 364 inhabitants in villages from eight counties in Golestan Province were surveyed. Using the survey method, a questionnaire was prepared and administered as the data gathering tool whose validity was confirmed based on expert judgment by university academics and experts working in the field of natural resources. Its reliability was evaluated against the Cronbach's alpha coefficient. Results revealed that the participants’ attitude toward and their readiness for changing forest land use were slightly above average. Moreover, no significant relations could be established between either age or education level and attitude toward land use change. Meanwhile, no differences were detected between sex and marital status with respect to the research question. This is while farmers and livestock growers showed the highest but civil servants showed the least positive attitude toward changing forest land use. Based on these results, a serious need is felt for improving the villagers’ attitude toward forest lands. In this regard, their knowledge of the economic, social, and environmental functions of forests needs to be elevated. Local NGOs and associations are recommended to be established in order to promote group activities in support of forests among villagers.