خصوصيات بيولوژيكي و مولكولي چند جدايه ايراني ويروس توته‌اي رگبرگ مركبات (CVEV)

Biological and molecular characteristics of some Citrus vein enation virus (CVEV) isolates from Iran

ويروس توته­ ي رگبرگ مركبات (Citrus vein enation virus, CVEV) گونه احتمالي جنس Enamovirus، با علائم رگبرگ توته ­اي و گال چوبي در تنه، اخيرا از مركبات ايران گزارش شده است. در تحقيق حاضر خصوصيات بيولوژيكي و مولكولي تعدادي از جدايه هاي ويروس مطالعه شد. پس از انتقال پيوندي 29 جدايه مختلف ويروس به سه گونه ميزبان شامل نارنج (Citrus aurantium)، ليموي ولكامريانا (C. volkameriana و ليموي پوست ناصاف راف لمون، (C. jambhiri)، نتايج نشان داد كه زمان بروز، نوع و شدت علائم بيماري وابسته به جدايه و ميزبان (پايه پيوند شده) بوده و بر اين اساس جدايه هاي ويروس در سه گروه قرار گرفتند. اين ويروس با شته سياه باقلا (Aphis fabae) و با كارايي بالاتري نسبت به شته سبز پنبه (Aphis gossypii) انتقال يافت. اين اولين گزارش از انتقال پذيري CVEV توسط شته سياه باقلا است. نتايج RT-qPCR نشان داد كه بافت هاي پوست ساقه يك ساله و دمبرگ دانهال نارنج آلوده به ترتيب داراي بيشترين و كمترين غلظت CVEV هستند. پايش ماهيانه ويروس در يك سال با آزمون RT-PCR نشان داد كه ويروس فقط در دو بازه زماني اواخر فروردين تا اوايل تير ماه و اواسط شهريور تا اوايل مهرماه قابل رديابي است، با وجود اين به كار­گيري روش RT-qPCR باعث افزايش شصت درصدي حساسيت رديابي ويروس در آذرماه شد. نتيجه تبارزايي جدايه­ هاي مختلف ويروس بر اساس ترادف نوكلئوتيدي ناحيه همپوشان چارچوب هاي خوانش 1 و 2 (ORF1 و ORF2)، آنها را به سه گروه تفكيك كرد كه تاحدي با گروه هاي علائم شناسي همبستگي داشت.

Citrus vein enation virus (CVEV), a tentative species of the genus Enamovirus, family Luteoviridae, which causes vein enation and trunk woody gall symptoms on citrus, has been recently reported from Iran. In the present research, biological and molecular properties of CVEV different isolates were studied. Following graft transmission of 29 CVEV isolates on sour orange (Citrus aurantium), volkamer lemon (C. volkameriana) and rough lemon (C. jambhiri), the results indicated that the incidence, type and severity of symptoms depend on the CVEV isolate and host (rootstock), accordingly virus isolates were classified into three groups. CVEV was transmitted by Aphis fabae with a significantly higher efficiency than that by Aphis gossypii. Thisis the first report of CVEV transmissibility by A. fabae in the world. Based on RT-qPCR results, the maximal and minimal concentrations of CVEV were determined in young bark and petioles tissues of infected sour orange seedlings, respectively. Monthly monitoring of the virus throughout the year by RT-PCR showed that CVEV was only detectable during two periods of late April to early July along with mid-September to early October, however, sensitivity of virus detection raised up to 60 percent in early December by using RT-qPCR. In the phylogenetic analysis of CVEV isolates based on nucleotide sequence of overlapped regions of ORF1 and ORF2, isolates were grouped into three clades which showed some correlation with symptomology groups.