تحولات نورپردازي شهري؛ از تأمين روشنايي تا خلق متن هنري

Urban Lighting developments; From Lighting Supply to Creating an Artistic Text

امروز نور به عنوان عنصر غير كالبدي منظر شهري نقش به سزايي در تداوم حيات شهرنشيني شهروندان در شب و شكل‌گيري منظر شبانه شهر ايفا مي‌كند. نورپردازي شهري در كشورهاي توسعه‌يافته به عنوان دانشي ميان‌رشته‌اي حوزه‌هاي فني، مهندسي، علوم انساني و هنر مطرح است كه همكاري‌هاي توأمان متخصصان را طلب مي‌كند. شكل‌گيري تعاملات اجتماعي و ارتقاي سطح كيفي آنها مقوله‌اي است كه در جوامع مدني بسيار بدان پرداخته مي‌شود. از آنجا كه نورپردازي شهري اقدام ويژه‌اي جهت تسهيل تداوم حيات جمعي در زندگي شبانه شهرهاست ضروري به نظر مي‌رسد به اين مقوله توجه بيشتري شود؛ چنانكه كشورهاي توسعه‌يافته از پتانسيل‌هاي آن بهره‌مند شده‌اند. اين مقاله بر اين اعتقاد است مقوله نور در شهر از بدو ورود تا دوران جديد در دنيا تحولاتي چشمگير را طي كرده است كه براساس اهداف شكل‌گيري و نقش شهروندان به عنوان مخاطبان هدف مي‌توان آن را به چهار دسته تقسيم كرد: 1) عملكردي: تأمين روشنايي 2) تزيين‌گرايي و نمادسازي 3) خلق اثر هنري 4) خلق متن هنري. همچنين نقش شهروندان به عنوان مخاطبان هدف از مصرف‌كننده و تماشاگر منفعل به توليدكننده، بازيگر و كاربر فعال ارتقا يافته است. بنابراين مي‌توان چنين جمع‌بندي كرد كه پتاسيل‌هاي نورپردازي شهري از يك مقوله صرفاً عملكردي به يك هنر تعاملي كه امكان برآورده ساختن تعاملات اجتماعي به عنوان اصلي‌ترين هدف شهرنشيني را برعهده دارد، ارتقا يافته است. ضرورت اين مقاله جلب توجه مديران، متخصصان و هنرمندان كشور به اين حوزه نوين است تا با بهره‌مندي از پتانسيل‌هاي تعريف‌شده در تجربيات جهاني بتوان به ارتقاي سطح كيفي منظر شبانه شهرهايمان با توسل به رويكردهاي زيباشناسانه و هنرمندانه همت گماشت و روابط و تعاملات اجتماعي گسسته شده از دوران مدرن را بازيابي كرد و به منظر سلامت شهرهايمان قوام بخشيد.

Light as an incorporeal element of urban landscape plays a significant role in the city activities during the night as well as the formation of the citys nightscape. Urban lighting in developed countries is considered as an interdisciplinary knowledge of the technical, engineering, humanities and art fields, which calls for joint co-operation among specialists. The formation and quality of social interaction and have been a popular topic, widely discussed in the civil societies. Since urban lighting is a special effort to facilitate the survival of urban social life, it is necessary to pay more attention to this issue, as the developed countries have benefited from its potentials. The current study argues that urban lighting has undergone dramatic changes since the arrival of the new era internationally. BBased on the formation aims and the citizens’s role as the target audiences, it can be divided into four categories: 1) Functional- Supplying light 2) Decorating and symbolizing 3) Creating artworks 4) Creating artistic texts In addition the role of citizens from the consumers and passive spectator has been changed to the producers, actors and active users. Thus, it can be concluded that the potentials of urban lighting have been promoted from a merely functional to an interactive art that is capable to satisfy social interactions which one of the main goals of urbanization. This paper is mainly focused to draw the attentions of managers, specialists and artists of the country to this new area. this may lead to make the advantages of the available potentials. Considering the global experiences it may also lead to the improvement of urban night landscape qualities by the application of the aesthetic and artistic approaches and renovation of the disconnected social relations and interactions arisen from the modern era. it may also give an insight to the healing the landscape system of our cities.