بررسي اثر تغيير اقليم و كاربري اراضي بر رواناب سطحي حوزه آبخيز باليقلو چاي اردبيل

Study of climate change and land use changes impacts on surface runoff: Balighlo Chai Watershed in Ardebil

تغيير كاربري به همراه تغيير اقليم، به عنوان يك عامل جانبي اثرات مستقيم و غير مستقيم بر سيلاب دارد. بنابراين، پيش بيني اثر تغيير اقليم و كاربري اراضي بر وضعيت سيلاب و رواناب دهه هاي آتي، راه گشاي مقابله با اين پديده خواهد بود. جهت بررسي تغييرات اقليمي دهه 2020 حوزه آبخيز باليقلوچاي، برونداد مدل HadCM3 تحت سناريوهاي A2 و B1 به وسيله مدل آماري LARS-WG ريزمقياس شد. نتايج نشان دهنده افزايش 8.78 تا 12.86 درصدي بارش متوسط سالانه دهه 2020 مي باشد. افزايش هم زمان دماي حداقل و حداكثر منطقه مطالعاتي در تمامي ماه ها موجب افزايش 0.66 درجه سانتي گرادي دماي متوسط سالانه در دهه 2020 خواهد شد. پس از بررسي تغييرات كاربري اراضي در گذشته، دو سناريو جهت پيش بيني اثر تغييرات كاربري اراضي در دهه هاي آتي بر سيلاب منطقه طراحي شد كه در سناريوي اول فرض بر ثابت ماندن وضعيت فعلي و سناريوي دوم بر فرض ادامه روند گذشته مي باشد. نتايج نشان دهنده كاهش نه درصدي مراتع و افزايش پنج درصدي اراضي كشاورزي در دهه هاي 2020 مي باشد. جهت شبيه سازي سيستم هيدرولوژيكي دهه هاي آتي، از مدل HEC-HMS استفاده شد. نتايج نشان دهنده افزايش دبي اوج و حجم سيلاب در ماه آوريل و كاهش آن در ماه هاي مارس، مي و جوئيه بوده است. به طوري كه در صورت تغيير كاربري اراضي همراه با تغيير اقليم اين تغييرات شديدتر خواهد بود.

In addition to climate change, the land use changes as an ancillary factor affects flooding. Thus evaluation of impacts of climate change and land use change (together) on flood situation in the coming decades will open a new way to deal with this phenomenon. In this research, to study the effects of climate change on 2020s in Balighloo Chai Watershed, HadCM3 under A2 and B1 senarios was downscaled with LARS-WG. Results showed an increase between 8.78 to 12.86 percent in average of annual rainfall in 2020s. Average annual temperture increases 0.66 °C in 2020s. After examining past hanges in land use, two scenarios were developed to predict the impact of land use changes on the runoff in the coming decades: the first scenario assumes a constant in current land use and the second scenario assumes continuation of changes rate during past decades in the future. Results showed a decrease between nine percent in rangelands and five percent increase in agricultural lands area respectively in 2020s. In order to simulate the hydrologic system in the coming decades, HEC-HMS model was calibrated and validated using data of past period, and was used with new curve number, impersive area and hytograph estimated for the future decades. Then the coming decades predicted hydrographs were compared to the past ones. Results showed an increase in peak flow and flood volume in April while they will decrease in March, May and June. If land use change occures with climate change, this increase will be intensified.