كليدواژه :
رشد علمي , اسطورۀ شمارش , اثربخشي مقالات , ترويج دانش , علوم انساني و اجتماعي , خط معيار كيفيت , موانع بر سر راه
چكيده فارسي :
رشد علمي در ايران فريبنده شده است. نماگرهاي غرورآميز آن به همراه شواهد نگران‌كننده به يك پارادوكس تبديل گشته است. نشانه‌هاي متناقض از آن مي‌رسد. ايران كشوري است با پنجاه هزار مقاله علمي كه در طي بيست سال، 50 برابر شده و نرخ رشد آن از كشورهايي با روند توسعه پرشتاب همچون چين و كره و تركيه گوي سبقت ربوده است. نزديك به 1800 مجله غالبا به صورت فصلنامه، همچنان سالانه انبوهي مقاله را به آرشيو دانش ايراني مي‌افزايد. مقالاتي كه چند ميليون استناد خورده است. 20 درصد مقالات علمي ايرانيان با يك نويسنده همكار بين‌المللي نوشته شده است. سهم ايران از دانش انساني و اجتماعي جهان برحسب انتشارات مقالات از حدود 0/4 درصد در 1391 به 0/7% در 1397 افزايش يافته است. دور تندي است: «منتشر كن يا مضمحل شو». اما حاصل چيست؟ ماشين عظيمي كه گردشي ماليِ سالانه بالاي 1000 ميليارد توماني در پشت آن قرار دارد و سوختش با هشتصد هزار دانشجوي تحصيلات تكميلي به علاوه بيش از هشتاد هزار هيأت علمي تأمين ميشود، مدل كارخانه‌ايِ آن« توليد اتوماتيك مقاله به شيوه دانشجو- استاد» است (دانشجو مي‌نويسد و استاد مي‌بيند). چرخ‌دنده‌هايش آيين‌نامه‌هايي است كه مقاله مي‌شمارد و مدرك مي‌دهد، دوباره مي‌شمارد و مرتبه علمي مي‌دهد، باز مي‌شمارد رتبه تعيين مي‌كند و بارديگر همچنان اسطورۀ شمارش؛ شمارش و بازهم شمارش. گاهي حتي آثاري از فسادي نظام‌‌مند در كار توليد و انتشار اين مقالات رخنه مي‌كند. اما يك چيز همچنان در هاله ابهام مانده است: تأثير اجتماعي اين مقالات چيست؟ چه كمكي براي ترويج دانش و آگاهي ملي ايرانيان مي‌كند؟ چه مددي به عمل و زندگي روزمره مردم در گوشه كنار مناطق كشور و توسعه پايدار اين سرزمين مي‌رساند؟ چه ارزش افزوده ملي به دست مي‌دهد؟ مقالات علوم انساني و اجتماعي در اين ميان كجاي قضيه‌اند؟ براي آزمون كيفيت يك عملكرد، انواع راه‌ها وجود دارد. يك راه نيز مقايسه آنها با عملكرد معيار از گذشته تا به امروز است. در اين مقاله هشت نسل مقالات اصيل علوم انساني و اجتماعي كه طي دوسدۀ گذشته تا به امروز از اختر تا بخارا به چاپ رسيده است به عنوان عملكرد معيار و مبنايي براي نقد انبوهۀ جاري مقالات رسمي! قرار مي‌گيرد كه در مجلاتي با عنوان علمي پي در پي منتشر مي‌شوند. احتمالا دست كم ده نوع گرايش آسيب زا سبب شكلي از اينرسي ميشود و اميد به كيفيت و تأثير اجتماعي مقالات علوم انساني و اجتماعي را كاهش مي‌دهد: كميت‌گرايي، صورت‌‌گرايي، مناسك‌‌گرايي، دولت‌‌گرايي، عرضه‌گرايي، معيشت‌‌گرايي، رسميت‌‌گرايي، رفتار‌‌گرايي/ وظيفه‌‌گرايي، مديريت‌‌گرايي و برج عاج‌‌گرايي.
چكيده لاتين :
The scientific growth in Iran has been Deceptive. Its prideful indicators along with disturbing evidence have become a paradox. There are contradictory signs of it. Iran is a country of fifty thousand scientific articles that's 50 times as much in twenty years. Its growth rate has exceeded fast developmenting countries like China, Korea, and Turkey. Nearly 1,800 magazines are often quarterly, continue to increase yearly plenty of articles to the archive of Iranian knowledge archive. Articles with several million citations. Twenty percent of Iranian scientific papers are written by an international contributing author. Iran's contribution to the human and social knowledge of the world according to the publication of articles increased from about 0.4% in 2012 to 0.7% in 2018. It is a sharp turn: Publish or Perish! But what is the result? A huge machine that has an annual financial turnover of more than 1000 billion Tomans. Its fuel is 800,000 postgraduate students plus over eighty thousand faculty members. The manufactoral model is the automatic production of student-faculty articles. The student writes and the faculty sees! Its gears are the regulations that count the papers and gives degree. Counts again and gives the academic rank of a faculty member. Again counts and determines other ranks. Again, the myth of counting, counting and still counting. Sometimes even systematic corruption breaks out in the process of producing and publishing these articles. But one thing remains unclear; what is the social impact of these articles? What helps to promote Iranian national knowledge and awareness? What contribution does it make to people's everyday life around the country and the sustainable development of this land? What national added value does it bring? Where are the humanities and social science articles In this case? There are a variety of ways to test the quality of performance. One way is to compare them with benchmark performance from the past to the present. In this article, eight generations of authentic articles in the humanities and social sciences that has been published for the past two centuries in Akhtar to Bukhara are set as benchmark performance for criticism of the current mass of official papers in journals called scientific journals. Probably at least ten types of traumatic tendencies cause a form of inertia. Reduces hope for the quality of articles in humanities and social science and the social impact of these articles: the centrality of quantity, formalism, ritualism, stateism, the centrality of supply, subsistence, officiality, behaviorism/ centrality of administrative duty, managerialism, and the problem of ivory tower.
