كليدواژه :
بنه دختري , كود آلي , گياه دارويي , عملكرد كلاله
چكيده فارسي :
سابقه و هدف
زعفران (Crocus sativus L.) يكي از با ارزش ترين گياهان دارويي و ادويهاي در جهان محسوب ميشود. و استفاده از نهادههاي آلي به عنوان يك عامل مهم براي دستيابي به عملكرد حداكثر زعفران ميباشد. لذا اين پژوهش به منظور بررسي اثرات مصرف خاكي و محلولپاشي اسيد هيوميك بر صفات رويشي و زايشي گياه زعفران انجام شد. مواد و روش ها: آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1395-1394 در مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند اجراشد. فاكتور اول نوع مصرف اسيد هيوميك (مصرف خاكي و محلولپاشي) و فاكتور دوم سطوح مصرفي (صفر، 5، 10 و 15 كيلوگرم در هكتار) بود. صفات اندازهگيري شده شامل صفات مربوط به برگ (طول و وزن تر و خشك) ، صفات بنه (تعداد، وزن كل بنه، وزن و قطر بنه دختري) و صفات گل (تعداد و عملكرد كل گل تر، متوسط طول كلاله و عملكرد كلاله تر و خشك) بود.
يافته ها: نتايج نشان داد، نوع مصرف اسيد هيوميك تاثير معنيداري بر شاخصهاي رشدي برگ (طول، وزن تر و خشك) و شاخصهاي رشدي بنه (وزن و قطر بنه دختري) داشت. به طوريكه بيشترين ميزان اين صفات با مصرف خاكي اسيد هيوميك به دست آمد. همچنين نتايج نشان دهنده تاثير معنيدار نوع مصرف اسيد هيوميك بر صفات زايشي گل (تعداد و عملكرد كل گل تر و عملكرد كلاله تر و خشك) بود. بيشترين عملكرد كلاله تر (0/781 گرم در مترمربع) و خشك (0/147 گرم در مترمربع) با مصرف خاكي اسيد هيوميك به دست آمد. غلطت مصرفي اسيد هيوميك نيز تاثير معنيداري بر شاخصهاي رشدي برگ (طول، وزن تر و خشك) و شاخصهاي رشدي بنه (وزن و قطر بنه دختري) و صفات زايشي گل (تعداد و عملكرد كل گل تر و عملكرد كلاله تر و خشك) داشت. به طوريكه بيشترين عملكرد كل گل تر (18/201 گرم در مترمربع) در سطح 10 كيلوگرم در هكتار اسيد هيوميك و كمترين ميزان آن در شاهد به دست آمد. اثر متقابل فاكتورها نيز بر طول برگ، تعداد گل و عملكرد كلاله خشك معنيدار شد. بيشترين عملكرد كلاله خشك (0/185 گرم در مترمربع) و تعداد گل (48/833 گل در مترمربع) با مصرف خاكي 10 كيلوگرم در هكتار اسيد هيوميك به دست آمد.
نتيجه گيري
به طور كلي نتايج اين پژوهش نشان داد، اسيد هيوميك سبب افزايش صفات رويشي و زايشي گياه زعفران شد و مصرف خاكي آن نسبت به محلولپاشي نقش موثرتري در اين صفات داشت. در مجموع مصرف خاكي 10 كيلوگرم در هكتار اسيد هيوميك سبب افزايش عملكرد كلاله زعفران گرديد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: The most expensive medicinal spicy plant in the Middle East countries is saffron (Crocus sativus L.) Saffron is one of the most valuable indigenous plants and herbs, spice in the world. Saffron is prepared from dried, bright red stigma and its value is determined by the color compounds, carotenoids, crocin, and other crocetinglocosyl ester, slightly bitter flavor, picrocrocin, and pleasant aroma, safranal Application of organic material is one-main factor for acheiving maximum yield of saffron plants. The aim of this study was to investigate effects of soil and foliar application of humic acid on vegetative and reproductive characteristics of saffron.
Materials and methods: This experiment was carried out as a factorial based on randomized completely block design (RCBD) with three replications in research farm of University of Birjand, Iran, during 2015 - 2016 growing season. The first factor is the humic acid type of use (soil and foliar application) and the second factor dose levels (0, 5, 10 and 15 kg.ha-1). The measured indices were included of leaf characteristics (leaf length, fresh and dry weight), corm characteristics (corm number, total weight, cormel weight and diameter) and flower characteristics (flower number and fresh total yield, average stigma length, stigma fresh and dry yield).
Results: Results showed that, humic acid type of use improved the leaf growth indices (leaf length, fresh and dry weight) and corm growth indices (cormel weight and diameter). The highest these indices were obtained in the humic acid soil application. Also, results showed that flower reproductive characteristics (flower number and fresh total yield, stigma fresh and dry yield) were influenced by humic acid type of use.The highest stigma fresh (0.781 g.m-2) and dry (0.147 g.m-2) yield were obtained in humic acid soil application. Humic acid concentration improved the leaf growth indices (leaf length, fresh and dry weight) and corm growth indices (cormel weight and diameter) and flower reproductive characteristics (flower number and fresh total yield and stigma fresh and dry yield).The highest flower fresh total yield (18.201 g.m-2) were obtained in plants treated with 10 kg.ha-1 humic acid. While the lowest values was recorded in the control. Interactive effects of these factors were effective on leaf length, flower number and stigma dry yield.The highest stigma dry yield (0.158 g.m-2) and flower number (48.833 per.m-2) were obtained in plants treated with 10 kg.ha-1 humic acid soil application.
Conclusion: Thus, humic acid increased vegetative and reproductive saffron characteristics and soil application than the spray was more effective role in these characteristics.That, of 10 kg.ha-1 humic acid soil application was increased stigma yield of saffron.
