ارزيابي راهكارهاي سازگاري با تغيير اقليم بر اساس نشانگرهاي اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي امنيت آبي

Evaluation of Adaptation Strategies to Climate Change based on Social, Economic and Environmental Resilience Indicators

پديده تغيير ‌اقليم با تغيير در ميزان بارش و دماي هوا بر سيستم هيدرولوژي يك حوضه و به دليل تعامل ميان سيستم‌ها، بر زيرسيستم‌هاي كشاورزي، اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي اثرگذار بوده كه شدت اين اثرات نامساعد بسته به آسيب‌پذيري سيستم متفاوت مي‌باشد. در اين راستا بكارگيري نشانگرهاي امنيت آبي در ارزيابي راهكارهاي سازگاري موثر بر آسيب‌پذيري، كمك شاياني مي‌نمايد. در اين پژوهش حوزه آبريز طشك بختگان كه داراي تعامل بالايي بين سيستم‌هاي مختلف است، بعنوان منطقه مطالعاتي انتخاب گرديد. در اين راستا، در ابتدا به‌ منظور شبيه‌سازي تغييرات اقليم منطقه، متغيرهاي بارش و دما از نتايج سه مدل گردش عمومي جو اقيانوس تحت سناريوي انتشار گازهاي گلخانه‌اي RCP2.6 در دوره 2020-2049 استخراج شده و جهت مديريت عدم قطعيت ناشي از روش‌هاي ريزمقياس نمائي، از سه روش‌ ريزمقياس‌نمايي چندايستگاهي استفاده گرديد. در ادامه مدل شبيه‌ساز پوياي يكپارچه‌ منطقه در مقياس حوزه آبريز تهيه شده و اثرات سناريوي تغييراقليم و راهكارهاي سازگاري با آن در حوضه براي دوره آتي شبيه‌سازي گرديد. در نهايت با استفاده از نتايج مدل شبيه‌ساز، مقدار نشانگرهاي امنيت آبي در ابعاد اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي در دوره پايه و در دوره آتي تحت اثر تغيير اقليم تعيين شده و ميزان اثرگذاري راهكارهاي سازگاري در كاهش آسيب‌پذيري بر اساس تغيير در اين نشانگرها مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان مي‌دهد كه جهت كاهش آسيب‌پذيري سيستم در دوره آتي مي‌بايست ضمن افزايش بهره‌وري اقتصادي آب در بخش كشاورزي توسط افزايش راندمان آبياري، فعاليت كشاورزي نيز كاهش يافته و به منظور جبران خسارت اقتصادي و اجتماعي، فعاليت در بخش صنعت افزايش يابد.

In this study, Tashk-Bakhtegan, with high interaction among of its systems, was studied. Firstly, To simulate effects of climate change, precipitation and temperature variable were be extracted from the Atmosphere-Ocean General Circulation Model (CanESM2 and MPI-ESM-LR, GFDL-ESM2G) by the new scenario of greenhouse gases (RCP2.6). To minimize uncertainty because of the downscaling method, three methods of multisite downscaling (XDS, Sequential k-nearest neighbor imputation method (SKNN) and Statistical Downscaling Model–Decision Centric (SDSM–DC)) were used. Then, the integrated dynamic model for the catchment scale was prepared. The effects of the climate change scenario and its adaptation strategies were simulated in the basin in the future period. Finally, measures of water security indicators were identified based on social, economic and environmental dimensions during the base and future period. Moreover, the influences of appropriate strategies on the reduction of vulnerability have evaluated the basis of indicators changing. The results show that economic water productivity in agricultural sector should be increased by increasing irrigation efficiency and agricultural activity should be reduced concerning decrease the vulnerability of system in the future period, and it is necessary to increase industry activity to economic and social indemnity.