نقش زيباشناسي باغ ايراني در پايداري اجتماعي پارك‌هاي معاصر تهران

Effects of Persian Garden's Aesthetics in Social Sustainability of Contemporary Urban Parks in Tehran

با توجه به رشد سريع جمعيت در كلان‌شهرها و افزايش توسعۀ شهري و ساخت‌و‌ساز، پهنه‌هاي طبيعي و فضاهاي سبز موجود در بافت اين شهرها به طور چشمگيري كاهش يافته است. عناصر طبيعي در محيط شهري و نياز انسان به تعامل با آن از ضرورياتي است كه در شهرسازي مدرن ناديده گرفته شده است. اين مسئله چالش‌هاي جديدي را در جهان مطرح كرد. اين روند كه با گسترش شهرنشيني پس از انقلاب صنعتي در قرن نوزدهم آغاز شد، در قرن بيستم شدت گرفت. كاهش حضور طبيعت در شهر، نگراني شهروندان را نسبت به اهميت حفظ سرمايه‌هاي طبيعي در محيط شهري و تأثير آن بر جنبه‌هاي مختلف زندگي به دنبال داشت. پس از آن خلق پارك‌هاي شهري و فضاهاي سبز با هدف جبران اين كمبود و افزايش كيفيت زندگي در شهرهاي مدرن در قالب جنبش پايداري ايجاد شد و نقش اين‌گونه فضاها با توجه به اهداف توسعۀ پايدار به عنوان يك چارچوب استراتژيك متكي بر پايداري اجتماعي، اقتصادي و زيست‌محيطي، پررنگ شد. اما تجربه‌هاي بعدي نشان داد، ايجاد پارك‌هاي شهري بدون در نظر‌گرفتن كيفيت و هويت‌مندي آنها نمي‌تواند راه‌حل بحران موجود باشد. نياز ساكنين شهرهاي مدرن به ارتباط بيشتر با طبيعت در قالب زندگي روزمره، ضرورت خلق فضاهايي كه شهروندان به آن احساس تعلق بيشتري داشته باشند را آشكار ساخته است. در اين پژوهش بازنگري در اصول زيبايي‌شناسي كهن‌الگوي باغ ايراني و به كار بستن آنها در طراحي پارك‌هاي شهري معاصر، به عنوان يك راه‌حل جايگزين براي نزديك‌شدن به پايداري اجتماعي و اقتصادي فضاهاي سبز عمومي شهري مورد مطالعه، تحليل و بررسي قرار گرفته است. نتايج بررسي نشان مي‌دهد كه اصول بنيادي طراحي باغ ايراني مي‌تواند تأثير بسياري در حس تعلق به مكان و فضاي سبز شهري ايجاد كند.

The rapid growth of population in metropolitan areas such as Tehran and consequently the increase of construction cause to reduce the available green and natural areas. The modern urbanization ignored the presence of nature in urban environments and the human needs to interactions with natural spaces. This problem led to the new challenges in urban communities. Constructing urban green areas without considering the quality and identity cannot be a solution of the existing crisis. The need of the residents of modern cities to have relations with the nature in the daily life requires the creation of spaces for the citizens to depend on them. The paper investigated the aesthetic principles of the archetypes of Persian gardens. Then, theories analyzed that how to use these concepts in modern parks of Tehran. Results show that the use of these principles and concepts has successful effects for getting close to the social/economic sustainability of urban parks.