اﺧﻼق ﭘﺰﺷﮑﯽ برزوﯾﻪ ﺣﮑﯿﻢ و اﺧﻼق ﭘﺰﺷﮑﯽ

ﺑﺮزوﯾﻪ، ﻧﺎم ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻋﺼﺮ ﺧﺴﺮو اﻧﻮﺷﯿﺮوان )ﺣﮏ 531 – 579 م( و ﻣﺘﺮﺟﻢ ﮐﺘﺎب ﭘﻨﺠﻪ ﺗﻨﺘﺮه )ﮐﻠﯿﻠﻪ و دﻣﻨﻪ( از زﺑﺎن ﺳﻨﮑﺮﯾﺖ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮي ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮزوﯾﻪ، ﺑﺨﺶ آﻏﺎزﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﮐﻠﯿﻠﻪ و دﻣﻨﻪ اﺳﺖ، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﻠﺒﯽ ﮐﻪ اﺑﻦ ﻣﻘﻔﻊ ﺗﺮﺟﻤﻪ آن را در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﻋﺮﺑﯽ ﮐﻠﯿﻪ و دﻣﻨﻪ )ﺑﺎب ﺑﺮزوﯾﻪ ﻃﺒﯿﺐ( آورده اﺳﺖ. ﭘﺪر ﺑﺮزوﯾﻪ از ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن و ﻣﺎدرش از ﺧﺎﻧﺪان ﻋﻠﻤﺎي دﯾﻦ زرﺗﺸﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ. ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺑﺮزوﯾﻪ را ﺑﯿﺶ از دﯾﮕﺮ ﻓﺮزﻧﺪان ﮔﺮاﻣﯽ ﻣﯽداﺷﺘﻨﺪ، در ﭘﺮورﺷﺶ ﮐﻮﺷﯿﺪﻧﺪ و از ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﯽ او را ﺑﻪ آﻣﻮزش داﻧﺶ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ. ﺑﺮزوﯾﻪ ﺑﺎ رﻏﺒﺖ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﺲ از ﻃﯽ ﮐﺮدن آﻣﻮزشﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ، در ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﻪ ﺷﻬﺮت ﺷﺎﯾﺴﺘﻪاي دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ. ﺑﺮزوﯾﻪ، ﻃﺒﯿﺐ داﻧﺸﻤﻨﺪ اﯾﺮاﻧﯽ ﮐﻪ در آﻏﺎز ﺑﻪ ﻃﺒﺎﺑﺖ روي آورد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻋﺮﻓﺎن رﻓﺖ، ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺰرﮔﻤﻬﺮ وزﯾﺮ ﺧﺮدﻣﻨﺪ اﻧﻮﺷﯿﺮوان ﺑﻮده اﺳﺖ. او در ﺣﮑﻤﺖ، ادﺑﯿﺎت و ﻓﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﯿﺰ ﺗﺒﺤﺮ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺘﺎب ﭘﻨﺪﻧﺎﻣﻪ ﮐﻠﯿﻠﻪ و دﻣﻨﻪ ﺷﺪ و از ﺳﻔﺮي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﮐﺮد آن را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻬﻤﺮاه آورد و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻤﻮد. او ﭼﻨﯿـﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺴـﺘﻪﺗﺮﯾﻦ راه آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣـﺮاﻗﺒﺖ ﻧﻤﺎﺋﯽ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﻮﺟـﻪ ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣـﺮدﻣﺎن ارزش ﭘﺰﺷﮏ را ﻧﺪاﻧﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ در اﯾﻦ ﻣـﻮﺿﻮع ﺑﻨﮕﺮ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭘﯿـﺮوز ﺑﺎﺷﯽ و ﯾﮏ ﺗﻦ را از ﭼﻨـﮕﺎل ﺳﺨﺘـﯽ ﻧﺠﺎت دﻫﯽ، ارزﺷﯽ ﺑﺮ ﺷﻤـﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﯽ از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺑﺘﻼي ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺰﻣﻦ و دردﻫﺎي ﮐﺸﻨﺪه، ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻦ از آب و ﻧﺎن و ﻣﻌﺎﺷﺮت ﻫﻤﺴﺮ و ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺤﺮوم ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ، اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در درﻣﺎن اﯾﺸﺎن ﮐﻮﺷﺶ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮐﻨﯿﺪ، ﺳﻼﻣﺘﯽ و ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪن درد اﯾﺸﺎن در ﺟﻬﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺷﺎﯾﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ، اﻧﺪازه ﭘﺎداش آن ﮐﺎرﻫﺎي ﺧﯿﺮ را ﮐﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺷﻨﺎﺧﺖ و اﮔﺮ ﮐﻢ ﻫﻤﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻣﻮال ﻧﺎﭼﯿﺰ ﺟﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﻮد، ﮔﻨﺎه اﺳﺖ