اثر روش هاي مختلف استخراج بر تركيبات فنولي و خاصيت آنتي اكسيداني عصاره برگ توت سفيد .Morus alba L

Effect of different extraction methods on phenolic compounds and antioxidant properties of white mulberry (Morus alba L.) leaf extract

سابقه و هدف: اكسايش عامل اصلي فساد چربي ها و روغن ها محسوب مي شود. اكسيداسيون روغن ها علاوه بر تغيير ويژگي هاي ارگانولپتيكي ماده غذايي، ارزش غذايي و عمر نگهداري روغن ها را كاهش مي دهد. به همين دليل آنتي اكسيدان هاي سنتزي براي جلوگيري از بدطعمي ناشي از اكسايش به روغن ها و چربي ها اضافه مي شود. با توجه به اينكه آنتي اكسيدان هاي سنتزي مانند تري بوتيل هيدروكينون (TBHQ)، بوتيليد هيدروكسي تولوئن (BHT)، بوتيليد هيدروكسي آنيزول (BHA) واسترهاي گالات اثرات نامطلوبي همچون اثر جهش زايي و سرطان در بدن انسان دارد لذا توليد آنتي اكسيدان هاي طبيعي به عنوان جانشين ضروري مي باشد. هدف از اين پژوهش بررسي اثرات روش هاي مختلف استخراج بر تركيبات فنلي و فعاليت آنتي اكسيداني عصاره برگ توت سفيد به عنوان آنتي اكسيدان طبيعي مي باشد. مواد و روش ها: برگ توت سفيد بعد از خشك شدن آسياب گرديد و عصاره ها با استفاده از روش هاي ماسراسيون (حلال اتانول- آب، 50:50)، اولتراسوند و سيال فوق بحراني استخراج شدند. مقدار كل تركيبات فنولي با روش فولين-سيوكالتو و توكفرول عصاره ها با استفاده از روش رنگ سنجي اندازه گيري شد و براي اندازه گيري فعاليت آنتي اكسيداني عصاره در غلظت هاي 500، 1000، 1500 و 2000 قسمت در ميليون از روش هاي مهار راديكال آزاد 1،1 دي فنيل 2، پيكريل هيدرازين (DPPH)، بيرنگ شدن بتاكاروتن/ اسيد لينولئيك استفاده شد. ميزان فعاليت آنتي اكسيداني عصاره ها با آنتي اكسيدان سنتزي TBHQ مقايسه گرديد. يافته ها: مقدار تركيبات فنولي و توكفرول در روش استخراج با اولتراسوند بيشتر از ساير روش ها بود. فعاليت مهار راديكال آزاد DPPH غلظت هاي مختلف عصاره نشان داد كه در تمام نمونه هاي مورد بررسي با افزايش غلظت عصاره ميزان مهار راديكال آزاد افزايش يافته است و اختلاف معني دار آماري بين غلظت هاي مختلف مشاهده شد. ميزان مهار راديكال هاي آزاد از 98/40% تا 46/77% متغير بود.در روش بيرنگ شدن بتاكاروتن/لينولئيك اسيد مشاهده شد كه با افزايش غلظت عصاره در تمام نمونه هاي مورد بررسي فعاليت آنتي اكسيداني افزايش يافت و در تمام غلظت هاي مورد بررسي نمونه هاي اولتراسوندي بالاترين فعاليت آنتي اكسيداني و عصاره هاي استخراج شده با روش ماسراسيون كمترين فعاليت آنتي اكسيداني را داشتند. با افزايش غلظت عصاره از 500 به 2000 قسمت در ميليون فعاليت آنتي اكسيداني عصاره افزايش يافت و غلظت 2000 قسمت در ميليون از عصاره برگ سفيد توت از نظر فعاليت آنتي اكسيداني اختلاف معني دار آماري (05/0 p <) با 100 قسمت در ميليون آنتي اكسيدان سنتزي TBHQ نداشت. نتيجه گيري: به طور كلي، نتايج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد كه استخراج با اولتراسوند در فعاليت آنتي اكسيداني عصاره برگ توت سفيد با روش راديكال آزاد DPPH و بيرنگ شدن بتا كاروتن/ لينولئيك اسيد موثرتر بود. فعاليت آنتي اكسيداني بالاي عصاره به نظر مي رسد به توكوفرول و محتواي فنوليك بالاي آن نسبت داده شود. بنابراين، عصاره برگ توت سفيد ميتواند به عنوان يك آنتي اكسيدان طبيعي جايگزين مناسبي براي آنتي اكسيدان هاي سنتزي در صنعت غذا باشد.