پديد آورندگان :
مومن پور، علي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز ملي تحقيقات شوري، يزد , ايماني، علي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم باغباني - پژوهشكده ميوه‌هاي معتدله و سردسيري، كرج , بخشي، داوود سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم باغباني - پژوهشكده ميوه‌هاي معتدله و سردسيري، كرج , رنجبر، غلامحسن دانشگاه گيلان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم باغباني، رشت
كليدواژه :
آب شور , بادام پايهGF677 , بادام پايهGF677 , شيب كاهش عملكرد , رقم شاهرود 12
چكيده فارسي :
آستانه تحمل به شوري گياهان باغي بر اساس ميزان كاهش عملكرد در شرايط شور در مقايسه با شرايط غيرشور بدست مي آيد. به منظور تعيين آستانه تحمل به شوري و شيب كاهش عملكرد در برخي از ارقام و ژنوتيپ هاي انتخابي بادام، پژوهشي به صورت آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملأ تصادفي بادو عامل ژنوتيپ بادام در 11 سطح (تونو، نانپاريل، مامايي، شكوفه، سهند، شاهرود 12، A200،25-1، 16-1 و 40-13 پيوند شده روي پايه GF677 و پايه GF677 (پيوند نشده به عنوان شاهد)) و شوري آب آبياري در پنج سطح (0/5، 2/5، 9/ 4، 7/3 و 9/8 دسي زيمنس برمتر)، انجام شد. در پايان پژوهش، آستانه تحمل به شوري و شيب كاهش عملكرد در ژنوتيپ هاي مورد مطالعه بر حسب بيوماس گياهان محاسبه شد. نتايج نشان داد كه كمترين ميزان آستانه تحمل به شوري مربوط به ژنوتيپ 16-1 (2/22 دسي زيمنس برمتر) بود و پس از آن ارقام مامايي (2/28 دسي زيمنس برمتر) و سهند (2/39 دسي زيمنس برمتر)، قرار داشت. در نقطه مقابل، بيشترين آستانه تحمل به شوري در رقم هاي شكوفه، شاهرود 12 و ژنوتيپ 25-1 به ترتيب به ميزان (5/80، 4/84 و 4/80 دسي زيمنس برمتر)، مشاهده شد. بيشترين شيب كاهش عملكرد با افزايش شوري در ژنوتيپ 40-13 (8/05 درصد)، و پس از آن در ارقام A200 (7/86 درصد) و نانپاريل (55/7 درصد)، ثبت شد. در نقطه مقابل، كمترين مقدار شيب كاهش عملكرد در رقمهاي شاهرود 12 (5/60 درصد) ديده شد. در مجموع نتايج نشان داد، ميزان شوري كه موجب كاهش عملكرد 50 درصدي در ارقام شاهرود 12، شكوفه و ژنوتيپ 25-1، ميشود، به ترتيب 5/05، 43/4 و 55/3 دسي زيمنس برمتر نسبت به پايه هاي شاهد (بدون پيوند)، بيشتر است. كاهش 50 درصدي در عملكرد رقم هاي شاهرود 12، شكوفه، ژنوتيپ 25-1 و پايه GF677 بهترتيبدر شوريهاي 23/13، 59/12، 71/11 و 16/8 دسيزيمنسبرمتر مشاهده شد. گفتني است كه در پژوهش هاي قبلي گزارش شده است كه در شوري هفت دسيزيمنسبرمتر تا ميزان 100 درصد از عملكرد (بيوماس) درختان بادام كاسته ميشود، در حاليكه در ارقام شاهرود 12 و شكوفه پيوند شده روي پايه GF677در شوري هفت دسيزيمنس بر متر تنها به ترتيب 12 و 9 درصد از عملكرد كاسته شد.بر اين اساس ميتوان تركيبهاي پيوندي مذكور را براي مناطقي با شوريهاي متوسط توصيه نمود.
چكيده لاتين :
Salinity tolerance threshold of fruit crops is obtained based on the reduction in yield under saline conditions compared to non-saline conditions. In order to determine salinity tolerance threshold and yield reduction per unit increase in soil salinity in selected almond genotypes, a factorial experiment was carried out. The study was based on completely randomized design (CRD), with two factors: (1) genotypes in 11 types (Tuono, Nonpareil, Mamaei, Shokoufeh, Sahand, Shahrood12, A200,1-25, 1-16 and 13-40 budded on GF677 rootstock, and GF677 rootstock (without budding as control), and (2) salinity of irrigation water at five levels (0.5, 2.5, 4.9, 7.3 and 9.8 dSm-1). At the end of experiment, salinity tolerance threshold and yield reduction slope were calculated based on dry weight (biomass).The results showed that the type and combination of rootstock and scion affect the salinity tolerance threshold and yield reduction slope. The lowest salinity tolerance threshold was observed in 1-16 (2.22 dS/m), Mamaei (2.28 dS/m), and Sahand (2.39 dS/m) genotypes, respectively. On the contrary, the highest salinity tolerance threshold was observed in Shokoufeh (5.80 dS/m), Shahrood12 (4.84 ds/m) and 1-25 (4.80 ds/m).The highest yield reduction slope was observed in 13-40 (8.05%), A200 (7.86%), and Nonpareil (7.55%) genotypes, respectively. In contrast, the lowest yield reduction slope was observed in Shahrood 12 (5.60%). Overall, the results showed the level of salinity that reduced the yield by 50% in Shahrood 12, Shokoufeh, and 1-25, were 5.05, 4.43 and 3.55 dS/m greater than GF677 rootstock (without budding), respectively. EC50 in Shahrood 12, Shokoufeh, 1-25 and GF677 was observed in salinity intensity of 13.23, 12.59, 11.71 and 8.16 dS/m. It should be noted that in previous studies, 100% decrease in yield was reported by salinity level of 7 dS/m, while in Shahrood 12 and Shokoufeh cultivars budded on GF677 rootstock, we observed only 12% and 9% yield reduction by salinity of 7 dS/m. Therefore, we suggest that Shahrood 12 and Shokoufeh cultivars budded on GF677 rootstock could be cultivated in areas with moderate salinity.
