كليدواژه :
منطق , منطق سينوي , شارحان , مدارس شيعي , صفويه
چكيده فارسي :
ابن سينا با نگاه نقادانه اي كه نسبت به آراء منطقي ارسطو و فارابي داشت در سايۀ نبوغ خود نظام منطقي را بنا گذاشت كه بسيار نوگرايانه بود، و به همين جهت نام وي طلايه دار اوج منطق دورۀ اسلامي به ويژه در شرق جهان اسلام شناخته مي شود. او خلاقانه منطق ارسطويي را با مفاهيم اسلامي درآميخت، و ابزار عقل و جدل را به خدمت دين درآورد، و كلام و فلسفۀ اسلامي را در برابر بدبيني و بي ديني استحكام بخشيد، و به سرعت در مراكز علمي ايران، اساس آموزش، پژوهش و انديشه قرار گرفت و با نشيب و فراز تا دوران جديد استمرار يافت. در چشم انداز تاريخي يكي از مقاطعي كه از اين منظر پراهميت است و با ميراث علمي نسبتاً چشم نوازي در قالب شرح، تفسير، تحشيه و تعليق همراه بوده دوران صفوي است. بي گمان اين مهم با تحولات فكري و مذهبي در همان دوره پيوستگي هاي تنگاتنگي داشته، و در نگاهي فراتر موجبات استحكام فلسفه و كلام و اصول فقه شيعۀ امامي را فراهم آورد. جستار حاضر با نگاهي تاريخ پژوهانه و با پرهيز از مباحث ساختاري و محتوايي در آثار منطقيون به بررسي اين نوع فعاليت ها در آن دوره مي پردازد.
چكيده لاتين :
Ibn Sina according to critical attitude towards the ideas of Aristotle and Farabi's logic in the shadow of his creativity, he built a rational system that was highly innovative, and so his name is the culmination of the logic of the Islamic era, especially in the East of the Islamic world. He creatively integrated Aristotelian logic with Islamic concepts, and he put religion into the service of reason and argument, and he strengthened Islamic theology and philosophy against evil and unbelief, and since then, quickly in Iranian science centers, Sinai logic was the basis of education, research and thought, and continued until the new era, with ups and downs. In historical perspective, one of the times that this view is worthy of reflection and with a relatively eye-catching academic heritage in the form of commentary and suspension, it was accompanied by the Safavid era. Undoubtedly, this has been closely linked with intellectual and religious developments during the same period, and in a broader perspective, the foundations for the consolidation of philosophy and theology and the principles of Imami Shiite jurisprudence created. The present study with a historical look and by avoiding structural and content discussions in the works of logicians, evaluates these activities in during that period.
