چالش‌هاي اپوزيسيون انگاري انجمن‌هاي علمي علوم اجتماعي در ايران و تأثير آن بر توسعه سياسي

he Challenges of the Oppositionalism of the Social Science Societies in Iran and its Impact on Political Development

انجمن‌هاي علمي و ازجمله انجمن‌هاي علمي حوزه علوم اجتماعي به‌مثابه نهادهاي مدني، مستقل و خودجوش در دو دهه اخير با رشد و گسترش فزاينده‌اي روبرو بوده‌اند. چنان‌كه بر اساس آمار موجود تا 400 انجمن علمي مي‌توان شمرد و تعدادي از انجمن‌ها با ايفاي نقش مرجعيت علمي، ظرفيت‌سازي، كادر سازي، ايجاد فضاي تعامل و گفتگو توانسته‌اند جايگاه قابل‌اعتنايي را در عرصه‌هاي علمي و فكري ايجاد كنند. درحالي‌كه گسترش نهادهاي مدني به‌عنوان شاخصي از فرايند توسعه سياسي محسوب مي‌شود در جامعه ايران و از سوي نهاد دولت، گسترش انجمن‌هاي علمي، به‌ويژه انجمن‌هاي حوزه علوم اجتماعي با چالشي‌تحت عنوان «اپوزيسيون بودگي» و «اپوزيسيون انگاري» روبرو شده و علي‌رغم جايگاه مرجعيت علمي با سياست «بي‌توجهي» و «عدم شناسايي» نسبت به نقش مشاوره‌اي، كارشناسي در حوزه سياستي دست‌به‌گريبان‌مي‌باشند. اين‌پژوهش با انتخاب سه انجمن علوم سياسي ايران، جامعه‌شناسي ايران و مطالعات صلح ايران با به‌كارگيري روش كيفي از طريق مصاحبه‌عميق با فعالين انجمني و با بهره‌گيري از منابع اسنادي- كتابخانه‌اي تلاش مي‌كند به حوزه مغفول «كاركردهاي علمي - اجتماعي- سياستي» انجمن‌ها و چالش‌هاي پيش رو از منظر اپوزيسيون بودگي بپردازد. مهم‌ترين يافته پژوهش ناظر بر وجود فاصله ميان مدل آرماني با مدل واقعي تعاملات نهادهاي انجمني با نهاد دولت و جامعه و نيز درك نادرست دولت از محتوي و كاركرد نقادانه نهاده‌هاي انجمني علوم اجتماعي است.

Scientific associations of social sciences, as independent, self-governing, civil society organizations, grew exponentially over the last two decades. According to the statistics, up to 400 scientific associations can be counted. While the expansion of civil society is regarded as an indicator of the political development process, in the Iranian society , the expansion of scientific associations, especially social science associations, faces the challenge of "oppositionism" and "oppositionalism", and despite the position of scientific authority of scientific associations, government chooses The policy of "neglect" and "lack of recognition" towards them. This research, by choosing three Iranian scientific associations include Political Science Association, Iran's sociology Association and Iranian Peace Studies scientific associations , and it uses the qualitative method through an interview with activists of associations and using bibliographic methods . The most important finding of the study is to show the gap between an ideal model and the actual model of the interactions of associative institutions in the state, and misunderstanding of the state about the critical function of the social sciences associations.