پديد آورندگان :
عطايي، علي دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي -گروه علوم و مهدسي , نيشابوري، محمدرضا دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه خاك شناسي , اكبري، مهدي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه فني و مهندسي كشاورزي، كرج , زارع حقي، داوود دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه خاك شناسي , عنابي ميلاني، اژدر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - بخش تحقيقات خاك و آب - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجان شرقي
كليدواژه :
پاسخ گياهي , جذب آب ريشه هدايت , روزنه‌اي برگ , مدلسازي
چكيده فارسي :
طبيعت چندبُعدي حركت آب در خاك، جذب آب توسط گياه و كاربرد آب در مزرعه، باعث افزايش پيچيدگي هاي مدلسازي توزيع رطوبت خاك در سامانه هاي آبياري قطره اي مي شود. با تعيين خصوصيات هيدروليكي خاك، پارامترهاي توزيع ريشه درخت پسته در مزرعه مورد مطالعه، ميزان تبخير و تعرق و جريان آب ورودي، چگونگي توزيع رطوبت خاك در دو سامانه آبياري قطرهاي سطحي (DI) و زيرسطحي(SDI) با استفاده از مدل هايدروس دو بُعدي مدل سازي گرديد. همچنين مقادير رطوبت خاك در روزهاي متوالي پس از آبياري، در فواصل عرضي و عمقي متفاوت نسبت به درخت با استفاده از رطوبت سنج پروفيل پروب اندازه گيري شد. از هدايت روزنه اي برگ درختان نيز براي استخراج تابع تنش رطوبتي و ارزيابي مدل استفاده شد. براين اساس، مكش معادل كاهش 50 درصد جذب آب ريشه برابر 4935 سانتيمتر بدست آمد. نتايج مدل سازي در محل هاي منطبق با اندازه گيري ها با داده هاي رطوبت خاك مقايسه شد و با استفاده از آماره هاي صحت سنجي، صحت و دقت مدل مورد بررسي قرار گرفت. مقادير ME، RMSE، Eو R2براي SDI به ترتيب 0/006، 0/021، 0/761، 0/794 و براي DI 0/002-،0/020، 0/700 و 0/741 به دست آمد. تعرق محاسبه شده توسط هايدروس همبستگي بالايي را با هدايت روزنه اي به ويژه در SDI نشان داد. براساس نتايج هايدروس و اندازه گيري گياهي مشخص شد كه جذب آب توسط ريشه درخت پسته در SDI به طور معني داري از DI بيشتر است كه نشان مي دهد استفاده از SDI مي تواند با كاهش تبخير از سطح خاك، باعث صرفه جويي و افزايش كارايي مصرف آب گردد. برآورد جذب آب ريشه و اندازه گيري هدايت روزنه اي درخت پسته در شرايط مزرعه مشخص كرد كه رطوبت خاك تا چها رروز بعد از آبياري قطرهاي به خوبي پاسخگوي نياز گياهي بوده و با كوتاهتر كردن دور آبياري مي توان از بيشترين پتانسيل اين سامانه آبياري بهره برد.
چكيده لاتين :
Multidimensional nature of water flow, plant uptake, and high frequency of water application increase the complexity in modeling soil moisture dynamics from trickle irrigation. By determining soil hydraulic properties, parameters of root distribution model for pistachio trees in the field, evapotranspiration and inflow flux, soil moisture distribution was modeled using HYDRUS-2D model for surface (DI) and sub-surface drip irrigation (SDI) systems. Also, soil moisture content in the following days after irrigation was measured at different lateral and vertical distances from the tree by using Moisture Meter Profile Probe. Leaf stomatal conductance was used to test the model and parameterize water-stress response function. The h50 for pistachio tree, which represents the pressure head at which the water extraction rate is reduced by 50%, was calculated 4935 cm. HYDRUS outputs were compared with measured data in corresponding locations, and values ofME, RMSE, E and R2 statistics were obtained -0.002, 0.02, 0.7, 0.741 for DI and 0.006, 0.021, 0.761, and 0.794 for SDI respectively. The calculated transpiration by HYDRUS showed high correlation with stomatal conductance, especially in SDI. Based on plant measurements and HYDRUS results, root water uptake in SDI was significantly more than DI. Therefore, using SDI systems, by decreasing evaporation, saves more water and increases irrigation efficiency. The calculated root water uptake and measured stomatal conductance for the pistachio trees revealed that soil moisture perfectly supports plants until four days after irrigation. Thus, by decreasing irrigation interval in the field, maximum potential of drip irrigation systems can be achieved.
