پديد آورندگان :
طاهره، نعيمي دانشگاه زابل , فهميده، ليلا دانشگاه زابل , فاخري، براتعلي دانشگاه زابل - گروه اصلاح نباتات
كليدواژه :
پاسخ فيزيولوژيكي , خشكي , مرحله گياهچه‌اي , ظرفيت زراعي , ژنوتيپ
چكيده فارسي :
تنش خشكي و تغييرات شرايط آب و هوايي، سبب خسارات و كاهش محصولات كشاورزي مي‌شوند. گندم دوروم بعد از گندم نان و يا همگام با آن نقش اصلي را در تامين غذا دارد، از اين رو شناخت ارقام مقاوم و متحمل به تنش يك ضرورت در آن است. در اين آزمايش اثر سطوح مختلف تنش خشكي(5، 10، 15، 20 و 25 درصد ظرفيت زراعي) بر ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني شامل كاتالاز (CAT)، پلي فنل اكسيداز (PPO)، آسكوربات پراكسيداز (APX)، گاياكول پراكسيداز (GPX) و برخي رنگيزه‌هاي فتوسنتزي (كلروفيلa ، كلروفيلb ، كلروفيل كل و كارتنوئيد) و همچنين برخي تنظيم‌كننده‌هاي اسمزي شامل پرولين و كربوهيدرات در ژنوتيپ‌هاي گندم دوروم (شبرنگ، بهرنگ، كرخه، آريا و دنا) بررسي شده است. اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در پژوهشكده زيست‌فناوري دانشگاه زابل انجام گرديد. پس از كشت ارقام در گلدان، اعمال تنش خشكي در مرحله گياهچه‌اي (چهار برگي) انجام و سپس صفات اندازه‌گيري شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد اثر ژنوتيپ، تنش خشكي و برهمكنش ژنوتيپ و تنش خشكي در سطح احتمال 1 و 5 درصد براي اكثر صفات مورد بررسي معني‌دار شدند. اثر ژنوتيپ و تنش خشكي براي صفت مقدار آنزيم پلي فنل اكسيداز معني‌دار نشد. سطح آبياري 5 درصد ظرفيت زراعي بيشترين اثر را بر ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني و تنظيم‌كننده‌هاي اسمزي گذاشت. طبق يافته‌هاي اين پژوهش مشخص شد در شرايط اين آزمايش، ژنوتيپ‌هاي بهرنگ و كرخه بالاترين ميانگين را از نظر ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و ژنوتيپ شبرنگ بيشترين ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني و همچنين ژنوتيپ كرخه بالاترين ميزان محتوي پرولين و كربوهيدرات در بين ساير ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي داشتند.
چكيده لاتين :
Drought and changes in weather conditions, cause damage and reduce their agricultural products. The fact that durum wheat, after common wheat or Simultaneous with that, is one of the major sources of food supplies, makes it a necessity to identify its drought tolerant species.This article reports an experiment on the impact of different levels of drought ( 5,10,20, 25 percent of field capacity) on activity of antioxidant enzymes, including Catalase (CAT), Poly phenol oxidase (PPO), Ascorbate peroxidase (APX), Guaiacol peroxidase (GPX), and also some photosynthetic pigments ( Chlorophylls a, b, total Chlorophyll and Carotenoid ), as well as some osmosic regulators include Carbohydrates and Proline in durum wheat genotypes (Shabrang, Behrang, Karkhe, Aria, Dena ). This experiment was designed as a factorial randomized blocks with three repeats, conducted at the Institute for Biotechnological Research in the University of Zabol. Following planting the seeds in pots, the drought stress was introduced at the tillering stage, after which the attributes of the plants were measured. The results of analysis of variance demonstrated that the impact of genotype, drought stress, and the interaction of stress and drought were statistically significant at 1 percent and 5 percent in all the attributes under investigation. The impact of genotype and drought stress on polyphenol oxidase trait was not significant. The most significant effects observed were those of 5 percent watering level of the capacity on antioxidant activity and osmos regulator. The results of this study indicated that in the conditions of this experiment, Behrang and Karkheh genotypes determined the highest level of photosentises pigments and Shabrang genotype have most level of antioxidant activity and Karkheh genotype have highest level of proline and carbohydrate contain, identifying it as a drought tolerant species.
