بررسي تطبيقي رئوس ثمانيه در فلسفه سينوي و حكمت صدرايي

A Comparative Study of the Octet Vertices in Sina' S Philosophy and Sadra' S Wisdom

فلسفه ابن‌سينا به اقتفاي فلسفه فارابي با تدقيق در آراي حكماي يونان باستان، شالوده حكمت اسلامي و از پايه ­هاي اساسي حكمت متعاليه به شمار مي­ رود. در اين پژوهش آرا، ابن ­سينا و ملا­صدرا پيرامون رئوس ثمانيه موردبررسي تطبيقي قرارگرفته است. از ميان رئوس ثمانيه به جهت اهميت بر چهار موضوع «تعريف فلسفه و اهميت آن»، «مبادي و مسائل فلسفه»، «جايگاه فلسفه در ميان علوم» و «منفعت و مرتبت فلسفه» تأكيد شده است. ديدگاه ­هاي اين دو فيلسوف در مورد رئوس ثمانيه به‌عنوان آغاز ورود به فلسفه و نگاهي از بيرون به آن، باوجود برخي اختلاف‌نظرها عمدتاً همسو و موافق هم بوده­­ كه به‌تفصيل بدان پرداخته‌شده است. صدرا در گزارش و نقد ديدگاه ابن ­سينا، عمدتاً نگاه سينوي خود را حفظ كرده است اما به دليل ضيق مفهومي دستگاه سينوي، با وجود قوت برهاني آن، گاه، مجبور به بهره ­گيري از حكمت متعاليه شده است؛ ازاين‌رو مي توان گفت نه‌تنها در مدخل فلسفه، بلكه در نظريات فلسفي، اگر قوت برهاني فلسفه سينوي با غناي مفهومي حكمت متعاليه توأم شود ميراث فلسفي مقتدر و كارآمدتري براي مساهمت در گفتگوي فلسفي معاصر به ثمر خواهد نشست.

Ibn Sina’s philosophy after Farabi's philosophy, with accurate search of opinions of the ancient Greek scholars, is the basis of Islamic philosophy and one of the basic foundations of the transcendent wisdom. The relation between the philosophy of Sina and Sadra is still susceptible numerous thematic studies. In this research, opinions of Ibn Sina and Mulla Sadra have been studied comparatively with regard to octet vertices. Among octet vertices, it was emphasized on the importance of four subjects: "Definition of Philosophy and its Importance", "Fundamentals and Problems of Philosophy", "The Position of Philosophy among the other Sciences", and "The Benefit and Place of Philosophy". The views of these two philosophers on the octet vertices of philosophy (as entrance to philosophy and some kind of looking from the outside into philosophy) are largely in line and compatible, although there are some disagreements. In many cases, Sadra makes assertions about Ibn Sina’s opinions and mainly criticized and analyzed it from the Sina’s viewpoint. an‎d in spite of the supreme power of Sina’s philosophy, he has sometimes forced to use transcendent wisdom because of its conceptual failure; therefore, it can be said that not only in the entrance of philosophy, but also in philosophical opinions, if the prophetic power of Sina’s philosophy is combined with the conceptual richness of transcendent wisdom, we will have a more powerful and effective philosophical heritage for the contemporary philosophical dialogue.