پديد آورندگان :
حميدي، آيدين سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال ،كرج , قاسمي بزدي، كمال سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال ،كرج , جعفري، ياسر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال ،كرج
كليدواژه :
خصوصيات ريختشناختي , پايداري , پنبه , ثبت رقم , تمايز , يكنواختي
چكيده فارسي :
به منظور ارزيابي تمايز، يكنواختي و پايداري (DUS) خصوصيات ريخت شناختي سه ژنوتيپ جديد پنبه (GT40، TBL60 و SKT134) با استفاده از طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار مورد آزمون قرار گرفتند. به طوركلي 39 خصوصيت كمي و كيفي ريخت شناختي اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد ژنوتيپ ها براي خصوصيات ريختشناختي كمي شامل تعداد گره‌ها تا پايين‌ترين شاخه زايا، طول شاخه زايا، تعداد گره‌هاي شاخه زايا، درصد كيل الياف، درجه كشش، ظرافت و طول الياف، ارتفاع گياه و طول دمگل قوزه به طور معني داري متمايز بودند. همچنين ژنوتيپ ها از لحاظ خصوصيات ريختشناختي كيفي: رنگ گرده، موقعيت كلاله نسبت به پرچم‌ها، اندازه براكته (در بلوغ سبز)، تيپ گلدهي گياه، اندازه برگ، كركدار بودن برگ (سطح زيرين)، قسمت بالايي ساقه زمان باز شدن قوزه (زماني كه 50 درصد گياهان حداقل يك قوزه باز شده داشته باشد) و درجه شكفتگي قوزه (در مرحله بلوغ كامل) متمايز بودند. بهطوركلي براساس نتايج اين تحقيق ژنوتيپ GT40 براساس زرد بودن رنگ گرده، موقعيت بالاتر كلاله نسبت به پرچم‌ها، اندازه كوچك برگ، كركدار بودن متوسط قسمت بالايي ساقه، ارتفاع كوتاه گياه (در بلوغ سبز) و زمان زود باز شدن قوزه از ژنوتيپ هاي TBL60 و SKT134 متمايز بود. ژنوتيپ TBL60 نيز به واسطه تيپ گلدهي باز گياه، شدت متوسط رنگ سبز برگ (در مرحله گلدهي)، اندازه متوسط براكته در بلوغ سبز و طول متوسط دمگل قوزه از ژنوتيپ SKT134 قابل تمايز بود. بنابراين، نتايج اين تحقيق خصوصيات ريخت شناختي متمايز برخوردار از يكنواختي و پايداري سه ژنوتيپ جديد پنبه در دست معرفي به عنوان رقم را براي ثبت ارقام براي برخورداري از حقوق به نژادگران مشخص ساخت. همچنين باتوجه به يكنواختي و پايداري تمايز هشت خصوصيت ريخت شناختي كيفي، از اين خصوصيات مي توان بهعنوان شناسه ارقام در فرآيند كنترل و گواهي مزارع توليد بذر ارقامي كه از اين ژنوتيپ ها معرفي خواهند شد، براي ارزيابي خلوص و اصالت ژنتيكي، استفاده نمود.
چكيده لاتين :
In order to evaluate of distinctness, uniformity and stability (DUS) of morphological traits, three new genotypes of cotton (GT40, TBL60 and SKT134) were tested using a complete randomized blocks design with 4 replications. In general, 39 quantitative and qualitative morphological characteristics were measured. Results showed quantitative morphological characteristics including number of stem nodes to the lowest fruiting branch (at flowering stage), fruiting branch length, fruiting branch nodes number, ginning outturn, fiber length, elongation and fineness, plant height and boll petiole length of genotypes significantly were distinct. Also genotypes qualitative morphological characteristics: pollen color, position of stigma relative to anthers, bract size (at green maturity), type of flowering, intensity of leaf green color (at flowering stage), Leaf size and pubescence of lower side, stem pubescence in upper part, boll opening time (when 50% of the plants have at least one boll opened) and degree of opening (at full maturity) significantly were distinct. Generally, achieved results showed, GT40 genotype based on yellow pollen color, upper position of stigma relative to anthers, small leaf size, medium stem pubescence in upper part, short plant height (at green maturity) and early boll time of opening (when 50% of the plants have at least one boll opened) was distinct from TBL60 and SKT134 genotypes. Also TBL60 genotype due to non-clustered type of flowering, medium leaf intensity of green color (at flowering stage), medium bract size (at green maturity) and medium boll petiole length were distinct from SKT134 genotype. Therefore, this research results characterized distinct morphological characters having uniformity and stability of three cotton new genotypes in the course of introduction as cultivars which could be used for mentioned cultivars registration for having plants breeders' right. Also, with due attention to uniformity and stability of distinctness of eight qualitative morphological characteristics, can used these characteristics as descriptors of cultivars which would introduced for those genotypes seed production fields control and certification of genetical purity and genuineness
