پديد آورندگان :
نوروزي مصير، مجتبي دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه علوم خاك , عنايتي ضمير، نعيمه دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه علوم خاك , قدم خاني، اكبر دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه علوم خاك
كليدواژه :
عملكرد , غلظت , كود زيستي , كود شيميايي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: فسفر در مقايسه با ديگر مواد مغذي ضروري، در بيشتر خاك‌ها داراي تحرك و قابليت دسترسي كمتر براي گياهان است. اگر چه فسفر به اشكال آلي و غير آلي در خاك‌ها فراوان است، اما اغلب عامل مهم يا حتي محدود كننده اصلي براي رشد گياه است. باكتري‌هاي حل كننده فسفات داراي توانايي تبديل فرم نامحلول فسفر به فرم قابل دسترس مي‌باشند. استفاده از اين باكتري‌ها جذب فسفر توسط گياه را افزايش مي‌دهند. بنابراين اين پژوهش با هدف بررسي تأثير باكتري‌هاي انحلال كننده فسفر در بهره‌گيري گندم از فسفر خاك انجام شده است.
مواد و روش: مطالعه حاضر با هدف تاثير باكتري‌هاي حل كننده فسفر بر جذب فسفر و برخي ويژگي‌هاي گندم رقم چمران در قالب طرح كاملا تصادفي با آرايش فاكتوريل در گلخانه بررسي شده است. فاكتورهاي آزمايش شامل چهار سطح باكتري (شاهد ، مايه‌زني با انتروباكتر كلوآسه R33، مايه زني با سودوموناس و مايه زني با هردو باكتري) و سه سطح كود سوپرفسفات تريپل (صفر، 50 و 100 درصد) بودند. طي دوره آزمايش ويژگي‌هايي مانند ارتفاع گياه و شاخص كلروفيل اندازه‌گيري شد. در پايان دوره كشت، وزن خشك ريشه و اندام هوايي و غلظت فسفر در ريشه و اندام هوايي اندازه‌گيري شد. مقدار جذب فسفر در ريشه، اندام هوايي و دانه نيز محاسبه شد. همچنين مقدار فسفر قابل جذب در خاك پس از عصاره‌گيري با بي‌كربنات سديم اندازه‌گيري شد.
نتايج: نتايج نشان داد كه اثرمتقابل باكتري و كود بر مقدار pH و فسفر قابل جذب خاك معنيدار است(P<0.01). كمترين مقدار pHو بيشترين مقدار فسفر قابل جذب خاك در تيمار داراي مخلوط دو باكتري به همراه100 درصد نياز كودي فسفر مشاهده شد. پيامد اثرات متقابل باكتري و كود بر شاخص كلروفيل، وزن خشك اندام هوايي و غلظت و جذب فسفر در ريشه، اندام هوايي و دانه در سطح يك درصد و تاثير ساده باكتري بر ارتفاع، وزن خشك ريشه و عملكرد دانه در سطح يك درصد معنيدار بود.
نتيجه‌گيري: بيشترين غلظت و جذب فسفر در دانه و عملكرد دانه در تيمار مخلوط دوباكتري و 50 درصد نياز كودي فسفر به‌دست آمد. نتايج: نتايج نشان داد كه اثرمتقابل باكتري و كود بر مقدار pH و فسفر قابل جذب خاك معنيدار است(P<0.01). كمترين مقدار pHو بيشترين مقدار فسفر قابل جذب خاك در تيمار داراي مخلوط دو باكتري به همراه100 درصد نياز كودي فسفر مشاهده شد. پيامد اثرات متقابل باكتري و كود بر شاخص كلروفيل، وزن خشك اندام هوايي و غلظت و جذب فسفر در ريشه، اندام هوايي و دانه در سطح يك درصد و تاثير ساده باكتري بر ارتفاع، وزن خشك ريشه و عملكرد دانه در سطح يك درصد معنيدار بود.
نتيجه‌گيري: بيشترين غلظت و جذب فسفر در دانه و عملكرد دانه در تيمار مخلوط دوباكتري و 50 درصد نياز كودي فسفر به‌دست آمد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Bioavailability and phosphorus mobility are lower in most soils
than other essential nutrients. Although phosphorus is abundant in soils in both organic and
inorganic forms, it is frequently a major or even the prime limiting factor for plants growth.
Phosphate solubilizing bacteria (PSB) has ability to convert insoluble form of phosphorous to an
available form. Applications of PSB as inoculants increase the phosphorus uptake by plant.
Therefore, the purpose of this study was to investigate the effect of phosphorus solubilizing
bacteria on phosphorus uptake and some characteristics of wheat.
Materials and Methods: A factorial experiment was conducted in a completely randomized
design with three replications in greenhouse conditions. Treatments consisted of four levels of
bacteria (without inoculation (control), inoculation with Enterobacter cloacae R33, inoculation
with Pseudomonas sp R9, inoculation with both Enterobacter cloacae R33 and Pseudomonas sp
R9) and three levels of CaH4(Po4)2. H2O (0%, 50% and 100% of phosphorus requirement).
During the experiment, characteristics such as plant height and chlorophyll index were
measured. At the end of cultivation period, dry weight of root and aerial part and also
phosphorus concentration in root, aerial part and grain was determined using spectrophotometry
at 470 nm, the yellow method after dry digestion. The amount of phosphorus uptake in root,
aerial part and grain was also determined. Also the amount of available phosphorus in the soil
was measured after extraction with NaHCO3.
Results: Results showed a significant effect of bacteria and fertilizer interaction on the soil pH
and exchangeable phosphorus (P<0.01). The lowest amount of pH and the highest amount of
soil exchangeable phosphorus were observed in the treatment containing consortium of bacteria
and application of 100 percent of plant phosphorus requirement. The interaction effect of
bacteria and fertilizer were significant on chlorophyll index, dry weight aerial part and
phosphorus concentration and uptake in root, aerial part and grain (P<0.01). The main effect
of bacteria were significant on plant height, dry weight root and grain yield, (P<0.01).
The highest grain yield was observed in the presence of simultaneous application of two
bacteria, Enterobacter cloacae R33 and Pseudomonas sp R9 with 12.7%, 7.30% and 7.30%,
respectively. The highest concentration of phosphorus in root and aerial part was observed in
the bacteria consortium and 50 percent of plant phosphorus requirement. Also, the maximum
phosphorus concentration and its uptake of grain were obtained in the treatment of simultaneous
application of two bacteria and 50% phosphorous fertilizer requirement with 31.4% and 58.4%,
respectively, compared to the control (50% fertilizer requirement and no-inoculation). Conclusion: The results showed that microbial treatments increased the bioavailability of
phosphorus in soil to absorb wheat. The highest amount of characteristics measured in the wheat
plant was observed in the bacteria consortium and 50 percent of plant phosphorus requirement.
Therefore, the use of microbial microorganisms capable of dissolving phosphorus can partially
eliminate the fertilizer requirement and reduce the amount of phosphate fertilizer.
