ارزيابي كيفي پساب‌هاي حاصل از پالايشگاه گاز شهيد هاشمي نژاد و منابع آب مجاور آن جهت مصارف كشاورزي

Qualitative Assessment of Wastewater of Shahid Hashemi Nezhad Gas Refinery and Adjacent Water Resources for Agricultural Uses

جهت بررسي كيفيت آب‌هاي سطحي و زيرزميني موجود در منطقه پالايشگاه گاز شهيد هاشمي نژاد و هم‌چنين پساب‌هاي توليدي در اين واحد صنعتي، تعداد 18 نمونه آب و 5 نمونه پساب مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت آنيون‌ها و كاتيون‌هاي اصلي، pH، دما، هدايت الكتريكي و مجموع مواد جامد محلول در نمونه‌هاي آب و پساب اندازه‌گيري شد. از نظر مجموع مواد جامد محلول، بيشتر نمونه‌هاي آب و پساب در رده آب‌هاي لب شور و شور قرار گرفتند. محاسبه شاخص‌هاي مربوط به خطر سديم در آب آبياري نشان داد كه فقط 30% نمونه‌هاي آب مورد مطالعه از نظر ميزان نسبت جذب سديم در رده عالي قرار گرفته و بقيه داراي كيفيت متوسط، خوب و ضعيف هستند و از ميان نمونه‌هاي پساب نيز از نظر اين شاخص تنها يك نمونه كيفيت عالي نشان داد. درصد سديم و نسبت Kelley نشان داد اكثر نمونه‌هاي آب و پساب داراي كيفيت متوسط و نامطلوب بودند. بر حسب ميزان نسبت جذب سديم و هدايت الكتريكي تنها يك نمونه پساب كيفيت خوبي داشت. كربنات سديم و بيكربنات سديم باقيمانده كيفيتي مناسب را براي منابع آب مورد مطالعه نشان دادند. نمودار Gibbs فرآيند تبخير، شاخص‌هاي كلروآلكالين تبادل يوني طبيعي و نمودارهاي دوتايي انحلال كاني‌هاي تبخيري (هاليت، ژيپس و انيدريت) را به عنوان عوامل اصلي تغيير در تعيين غلظت يون‌ها در منابع آب مورد مطالعه نشان دادند.

To assess surface and groundwater quality in Shahid Hashemi Nezhad Gas Refinery regionand effluent wastewaters from this industrial unit,18 water and 5 wastewater samples were studied. Major anions and cations concentration ,pH, temperature, EC and TDS were measured in water and wastewater samples. Most of the water and wastewater samples were classified as brackish and saline water based onTDS content. Calculation of sodium hazard indices of irrigation water showed that only 30% of the water samples were in excellent range according to SAR, and the others have good, fair and poor quality. Among the wastewater samples only one sample showed excellent quality according to this parameter. Majority of water and wastewater samples had fair and unfavorable quality based on %Na and KR. Based on SAR and EC, only one wastewater sample had fair quality. RCS and RSCB showed suitable quality for the water and wastewater resources.Gibbs diagram,chloroalkaline indexand binary diagrams showed evaporation, normal ion exchange and evaporative mineral dissolution (halite, gypsum and anhydrite) as effective factors on chemical composition of water resources.