بررسي و نقد دو مانع دگرگرايي خدا در فلسفه صدرايي

Review and Criticize Two Obstacles of God's Altruism in Philosophy of Mulla Sadra

خودگرايي اخلاقي غالباً در قلمرو انساني و ذيل نظرية اخلاقي غايت محور مطرح مي ­شود. اما پرسش­ها و مؤلفه ­هاي آن در ساحت ربوبي قابل رصد است. به باور نگارنده، در فلسفة ملاصدرا دو شاهد و قرينه بر خودگرايي خدا وجود دارد كه در واقع دو مانع دگرگرايي خداست: اين دو مانع عبارتند از: «عدم التفات عالي به سافل» و «بازگشت هر غايتِ فعلي به فاعل». اين شواهد با مفهوم صدرايي عنايت الهي در تضاد است. پرسش پاية اين جُستار عبارت است از: چگونه مي ­توان شواهد خودگرايي را با نظرية عنايت الهي و التفات اصيل خدا به «ديگري» سازگار دانست؟ دستاورد اين پژوهش به اين قرار است: در پژوهش حاضر، اين دو شاهد به عنوان مانع دگرگرايي خدا مورد نقد قرار گرفته ­اند و نشان داده شد كه خدا نه خودگرا كه وجودي دگرگراست و چون خدا كامل­ترين وجود و كامل­ترين كمال است كامل­ترين دگرگراست و بيشترين خير و منفعت را براي همه محقق مي­ كند و چون غني مطلق است، بدون هيچ گونه چشم داشتي بيشترين خير را براي ديگران تأمين مي ­كند. اين نتايج حاصل تحليل مفاهيمي چون «غايت»، «التفات»، «خودگرايي»، قاعدة «بسيط الحقيقه كل الاشياء» و تحليل وجودي اصل عليت است. گفتني است: اين پژوهش مسبوق به پيشينه ­اي نيست.

Ethical egoism often arises in the human realm and following teleological theories. However, the questions are supplied and pursuit in the divine realm. In the philosophy of Sadra exists two witnesses of God Egoism -In fact, are two obstacles of Altruism of God -Which include: ”Excellent no attention to below”, “reference for all purposes to the subject”. This evidence is in conflict with the concept of divine grace Sadra. The main question of research is: How can egoism evidence be consistent with the theory of divine grace and God's original Favor to the “other”? Achievement of this study are as follows: In the present study was shown that God is not egoism but altruism. The results of the analysis of such terms as “Purpose” and “egoism”, and principle “simple reality is everything” and Ontological analysis of the principle of causality.