برآورد مبادله آب مجازي محصولات عمده زراعي (مطالعه موردي استان همدان)

(Estimation of virtual water in major crop products (Case Study Hamedan province

امنيت غذايي، خشكسالي، حفظ محيط زيست و توسعه صنعتي، مديريت كارآمد منابع آبي را ضروري كرده است. مشكل كمبود منابع آب و بارش يك واقعيت مهم و غير قابل انكار در استان همدان محسوب مي شود. مفهوم آب مجازي از پتانسيل قابل توجهي براي كمك به بهبود مديريت آب، به خصوص در بخش كشاورزي برخوردار است. لذا تحليل آب مجازي محصولات اساسي بخش كشاورزي مي تواند ما را در سياست گذاري و برنامه ريزي در مصرف بهينه از منابع آبي ياري دهد. براي نيل به اين هدف ميزان آب مجازي محصولات كشاورزي اساسي و حجم مبادلات آب مجازي استان همدان از طريق واردات و صادرات اين محصولات در سال 1394 محاسبه شد. نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان دادكه محصولاتي نظير گندم، جو، يونجه و ذرت دانه اي جزء محصولاتي با بهره وري پايين و آب مجازي بالا بوده و استان همدان در محصولاتي عمده نظير گندم، سيب زميني، جو، يونجه، چغندر قند، ذرت دانه اي و سير به ترتيب به ميزان 33، 395، 34، 33/8، 69, 60 و 18/5 ميليون متر مكعب صادر كننده آب مجازي است و حجم صادرات آب مجازي اين محصولات در سال 1394 جمعا حدود 665 ميليون متر مكعب برآورد شد. بنابراين به دليل كمبود آب در استان همدان لازم است كه از كشت محصولاتي نظير سيب زميني، و چغندرقند كاسته و محصولاتي نظير ذرت علوفه اي و سير كه به آب مجازي كمتري نياز دارند و با شرايط آب و هوايي اين استان نيز سازگاري بهتري دارند جايگزين شوند. همچنين انتظار مي رود كه اهميت آب مجازي در امنيت غذايي، پيوسته افزايش يابد و برنامه ريزان براي كاهش فشار وارده بر منابع محدود آب ، بهره گيري بيش تر و مفيد تري از استراتژي مبادله آب مجازي داشته باشند

Food security, drought, environmental protection and industrial development have made Efficient management of water resources. The deficiency of water supplies and precipitation is a major and undeniable fact in Hamadan province. The concept of virtual water has significant potential to improve water management, particularly in the agricultural sector. Therefore, virtual analysis of the basic agricultural products can help us in policy making and planning for the optimal use of water resources. In order to achieve this goal, the virtual water volume of the basic agricultural products and the volume of virtual water exchanges were calculated in Hamedan province by importing and exporting these products in 2016. The results of this study showed that products such as wheat, barley, alfalfa and corn were Products with low productivity and high virtual water, and Hamedan province in major products such as wheat, potato, barley, alfalfa, sugar beet, corn and garlic is a virtual water exporter respectively about 33, 395, 34, 33.8, 69, 60 and 18.5 million cubic meters. Virtual water export volume of these products was approximately 665 million cubic meters in 2016. Therefore, because of water scarcity in Hamedan province, it is necessary to reduce the cultivation of crops such as potato, and sugar beet, an‎d Products such as corn fodder and garlic, which require less virtual water and are better adapted to the weather conditions in this province, be cultivated. It is also expected that the importance of virtual water in food security will continuously increase and planners will have more and more effective use of virtual water exchange strategies to reduce the pressure on water resources.