شرح و نقد ديدگاه صدرالمتألهين دربارة آموزة وحيانيِ رجعت

از مسلّمات تعاليم اسلامي، و به ويژه شيعي، اعتقاد به رجعت، به معناي عام آن است، يعني زنده شدن برخي مردگان و بازگشت آنان به حيات دنيوي. از سوي ديگر، مبانيِ فيلسوفان مسلمان، و به ويژه مرحوم صدرالمتألهين، در باب موضوعاتي همچون نفس، تعريف و مراتب تجرّد، معيار نقص و كمال كه به ماد  يت و تجرّد بازمي گردد نحوة وقوع مرگ طبيعي و ... لوازمي به دنبال دارد كه به نظر مي رسد با برخي آموزه هاي ديني تعارض داشته باشد. يكي از اين آموزه ها رجعت است. مقالۀ حاضر به اين موضوع مي پردازد كه اولاً ديدگاه ملاصدرا دربارة رجعت چيست؟ آيا آن را در مورد همۀ انسان ها مي پذيرد، يا يكسره آن را انكار مي كند و يا قائل به تفكيك مي شود و آن را در مورد برخي انسان ها ممكن و در مورد برخي ديگر محال مي داند؛ و در چنين صورتي معيار اين تفكيك چيست؟ ثانياً نظريات صدرالمتألهين در اين مباحث چه قدر با هم سازگار است؟ و ثالثاً اين نظريات از سويي تا چه اندازه مطابق با موازين عقلي است و از سوي ديگر آيا با ظواهر و نصوص صريح قرآن و حديث همخواني دارد يا خير