ارزيابي اثربخشي سياست‌هاي حمايتي دولت بر بهره‌وري كل عوامل توليد در سامانه‌هاي روستايي و عشايري پرورش دام سبك در استان‌هاي منتخب كشور

Investigating the effectiveness of government support policies on total factor productivity in rural and pastoral systems of small ruminant husbandry in selected provinces of Iran

زمينه مطالعاتي: پرورش دام سبك يكي از مهم­ترين و با سابقه­ترين فعاليت­هاي بخش كشاورزي است. در كشور ما دو سامانه روستايي و عشايري براي پرورش دام سبك وجود دارد. در طي سال­هاي گذشته تلاش­هاي زيادي از سوي دولت براي بهبود وضعيت بهره­وري اين دو سامانه صورت گرفته است. هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسي و مقايسه ميزان تاثير سياست­هاي حمايتي دولت بر بهره­وري كل عوامل توليد در اين دو سامانه، طي سال­هاي 92- 1376 در چهار استان منتخب كشور شامل لرستان، كرمانشاه، همدان و ايلام انجام گرديده است. روش كار: ميزان حمايت­هاي دولت براساس شاخص­هاي سازمان توسعه و همكاري­هاي اقتصادي (OECD) و ميزان بهره­وري كل عوامل توليد براساس شاخص ديويژيا محاسبه گرديد. براي تعيين رابطه هم­جمعي بين متغيرهاي تحقيق از آزمون پدروني استفاده گرديد و رابطه تعادلي بلندمدت از طريق روش گشتاورهاي تعميم يافته (GMM) برآورد شد. نتايج: نتايج نشان داد حساسيت بهره­وري كل عوامل توليد (TFP) نسبت به شاخص حمايت از توليدكننده (PSE)، در سامانه عشايري از سامانه روستايي بيشتر است. علت اين برتري را مي­توان در ويژگي­هاي اين سامانه هم­چون هزينه­هاي ثابت و متغير كمتر، استفاده بيشتر از زمان رشد، مديريت متمركز، تخصص­گرايي توسط فعالان اين سامانه و غيره دانست. نتيجه­گيري نهايي: براساس نتايج اين تحقيق پيشنهاد مي­گردد تا از تلفيق دو سامانه، سامانه جديدي تحت عنوان كوچ تابستانه شكل گيرد. در اين شيوه توليد به دليل وجود ضرايب توليد مثلي بالاتر، توليد گوشت و لبنيات بيشتر و نيز هزينه كمتر، بهره­وري و بازدهي توليد بيشتر خواهد بود. بديهي است نتايج اين تحقيق مي­تواند ضمن هدفمند نمودن سياست­هاي حمايتي دولت به افزايش بهره­وري عوامل توليد در اين رشته فعاليت و در نهايت افزايش ثروت و سرمايه ملي كمك نمايد.