پديد آورندگان :
محمدي، سليمان سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي، اروميه , سرخي لله لو، بهزاد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي، اروميه , رضايي، محمد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي، اروميه , مجيدي، عزيز سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي، اروميه
چكيده فارسي :
شناسايي و معرفي ارقام جو پرمحصول و متحمل به تنش كم‌آبي يكي از راه‌كارهاي موثري است كه در تلفيق با ساير روش‌هاي مديريت كم‌آبي مي‌تواند منجر به توليد اقتصادي محصول جو شود. به‌منظور شناسايي و معرفي بهترين رقم جو، 9 لاين اميدبخش جو و رقم بهمن (شاهد) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط آبياري كامل و تنش كم‌آبي در سال هاي زراعي 95-1393 مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزيه واريانس مركب نشان داد، اثر متقابل لاين × سال براي عملكرد دانه معني‌دار بود. تحت شرايط آبياري كامل، در سال اول اختلاف معني داري بين رقم بهمن (شاهد) با ساير لاين هاي مورد بررسي مشاهده نشد ولي در سال دوم بيشترين عملكرد دانه مربوط به لاين شماره 5 (81/6 تن در هكتار) بود كه اختلاف معني داري با رقم بهمن نشان داد. تحت شرايط تنش كم آبي، در سال اول، رقم بهمن بيشترين عملكرد دانه (80/ تن در هكتار) را نشان داد، كه با لاين هاي شماره 2، 3، 4، 5، 7 و 8 در يك گروه آماري قرار گرفتند، ولي در سال دوم، بيشترين عملكرد دانه مربوط به لاين شماره 9 (جلگه) با 18/5 تن در هكتار بود. ميانگين دو سال عملكرد دانه نشان داد در شرايط آبياري كامل، لاين‌هاي 3، 4، 5، 7، 9 (رقم جلگه) و 10 (رقم مهتاب) بين 15 تا 37 درصد، در شرايط تنش كم آبي لاين‌هاي 2، 7 و 9 (رقم جلگه) به ترتيب 15، 15 و 19 درصد نسبت به رقم بهمن افزايش عملكرد دانه نشان دادند. در شرايط تنش كم‌آبي نسبت به آبياري كامل، لاين 2 با 15 درصد و لاين 8 (رقم گوهران) با 19 درصد كمترين مقدار كاهش عملكرد دانه نشان دادند. تجزيه عليت نشان داد كه در شرايط آبياري كامل، صفات فتوسنتز برگ پرچم و زيست توده اثر مستقيم مثبت و معني‌دار و صفات وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله اثر مستقيم منفي و معني دار بر عملكرد دانه نشان دادند. از طرف ديگر در شرايط تنش كم‌آبي، صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله به‌ترتيب اثر مستقيم مثبت و منفي معني‌داري بر عملكرد دانه داشتند. در نهايت بر اساس رتبه‌بندي لاين هاي مورد بررسي، مي‌توان لاين هاي شماره 5 و 10 (رقم مهتاب) براي شرايط آبياري كامل، لاين شماره 7 براي شرايط تنش كم‌آبي و لاين شماره 9 (رقم جلگه) براي هر دو شرايط آبياري پيشنهاد و معرفي نمود.
چكيده لاتين :
Identification and introduce of high potential and water deficit stress tolerant is one of effective methods that caused to economic production beside other methods of water deficit management. In order to identification of barley lines, 9 barley elite lines and Bahman variety (check) studied under full irrigation and water deficit stress conditions in season cropping years 2013-2015. The results of combined variance analysis showed that the interaction effect, line × year was significant for grain yield. Under full irrigation condition, in first year, significant difference between Bahman (check) variety with other assessed lines was not seen, but in second year, the highest grain yield was belong to line no. 5 (6.81 t.ha-1), that showed significant difference with Bahman variety. Under water deficit stress, in first year, Bahman variety showed the highest grain yield (4.80 t.ha-1) that was situated in same statistical group with lines no. 2, 3, 4, 5. 7 and 8. But in second year, the highest grain yield was belong to line no. 9 (Jolgeh) with 5.18 t.ha-1. Results of two years mean for grain yield showed under full irrigation condition, lines no. 3, 4, 5, 7, 9 (Jolgeh) and 10 (Mahtab variety) had grain yield by 10-35% greater than Bahman variety. Under water deficit stress comparison with the full irrigation condition, promising lines no. 2 and 7 by 15% and 19% respectively, had atleast reduction grain yield among studied barley genotypes. The path analysis result showed that under full irrigation condition, traits flag leaf photosynthesis and biomass had a positive and significant direct effect on grain yield, while traits spike weight and grain number per spike had a negative and significant direct effect on grain yield. On the other hand, traits 1000 grain weight and grain number per spike had a positive and negative significant direct effect on grain yield under water deficit stress condition, respectively. Finally, based on the ranking of assessed lines, we can recommend the elite lines no. 5 and 10 (Mahtab variety) for full irrigation condition, line no. 7 for water deficit stress condition and line no. 9 (Jolgeh) for both conditions.
