اولويت بندي زيرحوضه ها به منظور اجراي پروژه هاي آبخيزداري با استفاده از روش هاي تصميم گيري چندمعياره (مطالعه موردي: حوزه آبخيز آسياب جفته)

Prioritization of Sub-Catchments for Operation of Watershed Management Projects Via Multi-Criteria Decision Making Techniques (Case Study: Asyabjofeth Watershed)

در خصوص اولويت بندي زيرحوضه ­هاي يك حوزه آبخيز به منظور اجراي پروژه­ هاي آبخيزداري، در داخل و حتي خارج كشور تحقيقات كمي به انجام رسيده است. از معايب اولويت­ بندي زيرحوضه ­ها در روش متداول فعلي آبخيزداري، سليقه كارشناسي است، لذا اين تحقيق با هدف ارزيابي روش­ هاي تصميم­ گيري چندمعياره (دو روش TOPSIS و VIKOR در 12 حالت وزن­دهي مختلف) و روش متداول فعلي در اولويت­ بندي زيرحوضه ­هاي سد آسياب جفته شهرستان بافت واقع در استان كرمان (بعنوان يك پايلوت) انجام شد. براي اين منظور مشكلات زيرحوضه­ ها در 5 بخش يا معيار فرسايش و رسوب، خشكسالي، سيل، كم­آبي و اقتصادي- اجتماعي در زيرمعيارهاي مختلف تفكيك شد. با توجه حصول نتايج مشابه در روش متداول فعلي آبخيزداري با وزن­دهي اول TOPSIS و VIKOR در انتخاب دو زيرحوضه اول مشكل­ دار و دو زيرحوضه با اولويت آخر از نظر مشكل (امتياز 8 و 9)، مي ­توان چنين نتيجه گرفت هر سه روش در تعيين زيرحوضه­ هاي داراي اولويت و فاقد اولويت مشابه عمل مي­ كنند و در انتخاب زيرحوضه­ هاي با وضعيت متوسط از نظر مشكل، داراي نتايج متفاوتي هستند.

Few researches about prioritization of sub-watersheds of watersheds were conducted to watershed management operations in the world. Cause of existing of professional intervention in traditional method of watershed management office, this research was carried out to prioritization of sub-watersheds via multi-criteria decision making techniques (TOPSIS and VIKOR method in 12 different weighting conditions) in Asyabjofeth watershed. Problems was divided to 5 criteria as soil erosion and deposition, drought, flood, aridity, socio-economic problem. According to results, first scenario (equal weight of sub criteria) of TOPSIS and VIKOR methods and traditional method conducted same in recognition of two most and least critical sub catchments and differed together in recognition of sub watersheds with moderate critical.