تقريري از وجود مطلق و مقيد از ديدگاه ملاصدرا

به اعتقاد ملاصدرا، حقيقت مطلق وجود، محض هستي و تحقق در خارج است. اين حقيقت با وسعت و بساطتي كه دارد، براي موجودات ديگر تحققي باقي نمي‌گذارد. در عين حال ملاصدرا، به وجود‌هايي كه مقيّد هستند نيز قائل است. ملاصدرا، معتقد است حقيقت مطلق، مي‌تواند خود را به صورت هستي‌هايي مقيّد و محدود تنزل دهد. با اين تنزل موجودات ديگر محقق مي‌شوند. نسبت اين موجودات با هستي مطلق، نسبت مقسم با اقسام است. زيرا وجود مطلق با اطلاق مقسمي، تمام اقسام وجود را شامل مي‌شود از جمله وجودهاي به شرط شيء كه همان موجودات مقيّد هستند. ضمن آنكه موجودات مقيّد، داراي متن و وجودي مختص خود هستند؛ مستقل و جداي از وجود مطلق نيستند. وجود مطلق است كه به صورت مقيّد جلوه‌گر شده است. هر وجود مقيّدي به يك لحاظ همان واجب الوجود است كه مقيّد شده است و به لحاظ آنكه مقداري از حقيقت وجود را متجلي مي‌سازد داراي نقصان و فقدان و غير از واجب الوجود است.