اثر كم‌ آبياري بر ويژگي‌هاي زراعي هيبريدهاي جديد آفتابگردان

Effect of Deficit Irrigation on Agronomic Characteristics of New Sunflower Hybrids

به‌منظور بررسي اثر كم‌آبياري بر خصوصيات زراعي هيبريدهاي جديد آفتابگردان و تعيين ارقام متحمل به خشكي، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال‌هاي 93-1392 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اسلام‌آباد غرب اجرا شد. در اين آزمايش چهار هيبريد جديد آفتابگردان (فرخ، شمس، قاسم و برزگر) در سه رژيم آبياري (آبياري كامل، تنش ملايم و تنش شديد با تأمين 100، 75 و 50 درصد نياز آبي گياه) مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثر رژيم آبياري و ژنوتيپ بر همه صفات شامل تعداد روز تا گلدهي و رسيدگي فيزيولوژيكي، طول دوره پر شدن دانه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، ارتفاع بوته، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي و شاخص برداشت در سطح احتمال يك‌ درصد معني‌دار بود. اثر متقابل رژيم آبياري و ژنوتيپ بر همه صفات (به جز تعداد دانه در طبق) معني‌دار بود. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه عملكرد دانه هيبريدهاي متوسط‌رس (شمس و برزگر) در هر سه رژيم آبياري بيشتر از هيبريدهاي زودرس (فرخ و قاسم) بود. بيشترين عملكرد دانه (5007 كيلوگرم در هكتار) در هيبريد برزگر و با آبياري كامل به دست آمد در حالي كه هيبريد قاسم در شرايط تنش شديد كمترين عملكرد دانه (1859 كيلوگرم در هكتار) را توليد كرد.

To evaluate the effect of deficit irrigation on agronomic characteristics of new sunflower hybrids and to determine drought tolerant cultivars, an experiment was conducted based on a randomized complete block design (RCBD), with three replications during 2013–14 at the Agricultural Research Station of Islamabad-e-Gharb, Kermanshah, Iran. In this experiment, four new hybrids of sunflower (Farokh, Shams, Ghasem and Barzegar) were evaluated in three irrigation regimes (full irrigation, mild stress and severe stress by supplying 100, 75 and 50% of the crop water requirement). Results of combined analysis of variance showed that the effect of irrigation regime and genotype on all traits including days to flowering and physiological maturity, seed filling duration, head diameter, number of seeds per head, plant height, seed yield, biological yield and harvest index was significant (p≤0.01). The interaction of irrigation regime and genotype on all traits (except for the number of seeds per head) was significant. The results of the mean comparison showed that the seed yield of medium maturing hybrids (Shams and Barzegar) in all three irrigation regimes was higher than the early maturing hybrids (Farrokh and Ghasem). The highest seed yield (5007 kgha-1) was obtained in Barzegar hybrid with full irrigation, while Ghasem hybrid produced the lowest seed yield (1859 kgha-1) under severe stress conditions.