بررسي تطبيقي سير تطور اربعين نويسي در فريقين

Comparative Study of the evolution of Arba'een Writings in Fariqayn

برخورداري از پاداش‌هاي حفظ چهل حديث براي امت، كه در احاديث نبوي به آن اشاره شده است، موجب شده تا در ميان سبك‌هاي نگارش كتاب‌هاي حديثي، سبكي با نام اربعين‌نويسي شكل گيرد. اين سبك در ميان شيعيان و اهل سنت، از نخستين اربعين‌هاي نگارش يافته در قرن دوم هجري تا اربعين‌هاي تأليف يافته در عصر حاضر، در دو مسير متفاوت سير تطور خود را پشت سر گذاشته است. سبك اربعين‌نويسي را مي‌توان شامل دو گونه اربعين‌نويسي موضوعي و اربعين‌نويسي سندي دانست. پژوهش حاضر با بررسي تأثيرات متقابل ميان محدثان شيعه و اهل سنت در دوره‌هاي فراز و فرود سبك اربعين‌نويسي تا رسيدن به جايگاه يك سبك حديث نگاري تكامل يافته، نشان مي‌دهد محدثان اهل سنت آغازگر اربعين‌نويسي هستند و پيش از شيعيان، دو گونه اربعين‌نويسي موضوعي و سندي را به تكامل رساندند. اين سبك در ميان شيعيان با تأليف اربعين‌هاي فضائل نگارانه آغاز مي‌شود و عمدتاً در گونه اربعين‌نويسي موضوعي ادامه پيدا مي‌كند. در دوران متأخر، رونق اربعين‌نويسي در ميان اهل سنت كاسته شده، اما اين سبك در ميان شيعيان تا دوران معاصر مورد توجه مؤلفان قرار گرفته است.

Enjoyment of the rewards of preserving (or memorizing) forty hadiths for the nation, which has been mentioned in the Prophetic narratives, has led to a type of hadith writings called 'Arba'een writings. This style among Shiites and Sunnis, since the first 'Arba'een has compiled in the second century AH until the writings in the present day, has passed its evolution in two different tracks; these writings can be divided in two types of thematic and documentary (sanad) 'Arba'een writings. This study investigated interactions between Shi'as and Sunnis in periods of ups and downs of Arba'een writing to achieve the status of a style of an evolved tradition writing. It shows that Sunnis firstly commenced compiling 'Arba'een books and before Shi'as they evolved its thematic and documentary types. It has begun by Shi'as through compiling virtues and usually continued in thematic type. In contemporary, the interest has been reduced among Sunnis, but Shiite authors have considered it continuously.