اثر سن گياهچه و كودهاي مختلف زيستي در توليد ميني‌تيوبر ارقام سيب‌زميني در سامانه هواكشت

Effect of Plantlet Age and Different Biological Fertilizers on Mini-Ttuber Production of Three Potato Cultivars in Aeroponic System

اين پژوهش به منظور بررسي اثر سن گياهچه و كودهاي مختلف زيستي بر روي ارقام سيب‌زميني در سامانه هواكشت، براي رسيدن به بالاترين تعداد و وزن ميني‌تيوبر سيب‌زميني در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل انجام شد. در سال اول (1393) گياهچه‌هاي سه رقم تجاري آگريا، كايزر و بانبا به روش قلمه‌هاي تك جوانه به تعداد 200 گياهچه از هر رقم در آزمايشگاه تكثير شدند. در سال دوم (1394) گياهچه‌هاي تكثير شده ارقام براساس آزمايش فاكتوريل با طرح پايه كاملاً تصادفي در سه تكرار و سه عامل در گلخانه كشت گرديد. عامل اول شامل سه سن گياهچه‌اي (30، 40 و 50 روز)، عامل دوم شامل سه رقم تجاري سيب‌زميني (آگريا، كايزر و بانبا) و عامل سوم شامل سه كود زيستي ]شاهد، بايوفارم و تركيب سه باكتري )اينتروباكتركلوآسه سويه Swri1، آزوسپريلوم ليپوفروم سويه Of و سودوموناس پوتيدا سويه 169( بودند. تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد بين سن گياهچه و اثرمتقابل سن گياهچه × كود زيستي از لحاظ تعداد ساقه اصلي در بوته، بين ارقام و اثرمتقابل رقم × كودهاي زيستي از لحاظ تعداد و وزن ميني‌تيوبر در بوته و در متر‌مربع، بين كود بيولوژيك از لحاظ صفات تعداد و وزن ميني‌تيوبر در بوته و مترمربع، ميانگين وزن ميني‌تيوبر، ارتفاع بوته وتعداد ساقه اصلي در بوته اختلاف معني‌داري وجود داشت. استفاده از تركيب سه باكتري در رقم بانبا باعث افزايش تعداد و وزن ميني‌تيوبر در بوته و مترمربع گرديد. تعداد و وزن ميني‌تيوبر در تركيب سه باكتري، 119/8 ميني‌تيوبر با862/9 گرم در بوته بود. براساس نتايج بدست آمده از اين پژوهش، براي افزايش تعداد و وزن ميني‌تيوبر در بوته و مترمربع، ارتفاع بوته و تعداد ساقه اصلي در بوته در ارقام سيب‌زميني، استفاده از تركيب سه باكتري (اينتروباكتركلوآسه سويه Swri1، آزوسپريلوم ليپوفروم سويه Of و سودوموناس پوتيدا سويه 169) توصيه مي‌شود.

This study was performed to investigate the effect of plantlet age and different biological fertilizer on mini-tuber production of three potato cultivars in aeroponic system for achieving the highest mini-tuber number and weight, in Ardabil Agricultural and Natural Resources Research Station. In the first year (2014), 200 plantlets of three commercial potato cultivars; Agria, Caesar and Banba were propagated by single node cutting method, in the laboratory. In the second year (2015), plantlets were planted in a factorial experiment based on completely randomized design with three replications and three factors, in the greenhouse. The first factor included three plantlet ages (30, 40 and 50 days), the second factor was three potato commercial cultivars (Agria, Caesar and Banba) and the third factor was three different biological fertilizers [control, Biofarm and three bacteria combination (Enterobacter cloasse strain Swri1, Azosprillum lipoferum strain of and Sedomonus putida strain 169)]. Analysis of variance showed that the effects of plantlet age and plantlet age × biological fertilizer intraction on lateral stem number per plant, cultivars and cultivars × biological fertilizer intraction on mini-tuber number and weight per plant were significant. The effect of biological fertilizer was significant on mini-tuber number and weight per plant, average mini-tuber weight, plant height and lateral stem number per plant. The application of combination of three bacteria in Banba potato cultivar increased mini-tuber number and weight per plant. The mini-tuber number and weight per plant were 119.8 mini-tubers with 862.9 gram per plant in combination of three bacteria. It was concluded that for increasing the mini-tuber number and weight per plant in potato cultivars, application of combination of three bacteria (Enterobacter cloasse strain swri1, Azosprillum lipoferum strain of and Sedomonus putida strain 169) is recommended.