كليدواژه :
اقليم شناسي نظامي , عمليات نظامي , شاخص اقليم نظامي , جنوب شرق كشور
چكيده فارسي :
آب‌و هوا يكي از مهمترين عوامل جغرافيايي تأثيرگذار بر امور دفاعي و نظامي است كه طراحان حوزة دفاعي و نظامي در انتخاب دكترين‌ها، تاكتيك‌ها و حتي در انتخاب نوع نيروهاي نظامي، تجهيزات نظامي، البسه، آماد، تعمير و نگهداري، ساخت تأسيسات بايد همواره مدنظر قرار دهند. يكي از دغدغه‌هاي فرماندهان راهبردي براي برنامه‌ريزي درازمدت، آگاهي از تقويم اقليم نظامي مناطق مختلف است. در اين پژوهش به‌منظور ارزيابي و پهنه‌بندي شرايط اقليمي استان سيستان و بلوچستان از نظر فعاليت‌هاي نظامي، تمامي ايستگاه‌هاي سينوپتيك موجود در منطقه مطالعه شد. از بين آن‌ها، هفت ايستگاه، كه داراي دورة آماري بالاي 30 سال بودند، انتخاب و داده‌هاي اقليمي مربوط به پارامترهاي دما، رطوبت نسبي، سرعت و جهت باد، ابرناكي، ميدان ديد، بارش باران و برف در دورة روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسي دريافت گرديد. سپس آستانه‌هاي عناصر اقليمي تأثيرگذار در عمليات نظامي تعيين و احتمالات وقوع پارامترهاي تأثيرگذار بر عمليات نظامي محاسبه گرديد. در ادامه با استفاده از روش دماي معادل فيزيولوژيك آسايش اقليمي و تنش‌هاي سرمايي و گرمايي تأثيرگذار بر نيروهاي نظامي در طول ماه‌هاي مختلف سال ارزيابي گرديد. همچنين بر اساس شاخص اقليم نظامي، وضعيت منطقه ازلحاظ ميزان مطلوبيت شرايط اقليمي براي انجام عمليات مختلف نظامي در طول سال مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه مطلوبيت اقليم نظامي در منطقة جنوب شرق كشور در ماه‌هاي گرم سال و فصل تابستان، نسبت به ماه‌هاي سرد و معتدل سال پايين است؛ به‌گونه‌اي كه كمترين ميزان مطلوبيت براي عمليات نظامي در سطح منطقه مربوط به ماه‌هاي تير و مرداد مي‌باشد. در بين ايستگاه‌هاي استان نيز كمترين مطلوبيت اقليم نظامي مربوط به منطقه زابل و زهك است كه تحت تأثير بادهاي 120 روزه سيستان قرار مي‌گيرند. همچنين بيشترين مطلوبيت اقليم نظامي در سطح استان مربوط به ماه‌هاي آبان، مهر و اسفند است. در بين ايستگاه‌هاي استان نيز ايستگاه‌هاي چابهار و سراوان در اين ماه‌ها از مطلوبيت اقليم دفاعي بيشتري نسبت به بقيه برخوردار مي‌باشند.
چكيده لاتين :
Climate is one of the most important geographical factors in defensive and military affairs which should always be taken into consideration by designers in the defensive and military fields in choosing doctrines, tactics, and even in choosing the type of military forces, clothes, logistics, maintenance and installations. A challenge for strategic commanders in long term planning is knowledge of climatic calendar of various zones. In the present research, for zoning and evaluation of climatic conditions of Sistan and Baluchestan Province in terms of military operations, all synoptic stations of the region were studied. From among them, seven stations which had a statistical period of higher than 30 years were chosen. The climatic data regarding temperature, relative moisture, speed and direction of the wind, cloudiness, vision field, daily and monthly rainfall and snowfall were taken from the organization of meteorology. Then, the threshold of effective climatic elements in military operations were identified, and the probabilities of effective parameters on military operations were calculated. In addition, using physiologic equivalent temperature, climatic welfare and effective cold and warm tensions on military forces during various months were evaluated. Furthermore, based on the indicator of military climate, the condition of the region was studied for its climatic desirability for various military operations during year. The findings revealed that the level of desirability of south east region of Iran in terms of military climate was low during warm and summer season, and it was high during cold and moderate season of the year. The least level of climatic desirability for military operations was found to be in Tir and Mordad. Furthermore, form among the stations in this province, the least desirable stations for military operations were found to be Zabol and Zahak which are affected by 120-day wind storms of Sistan. On the opposite, the highest desirability for military climate was found to be in Aban, Mehr and Esfand, and the stations of Chabahr, and Saravan enjoyed the most desirable defensive climate during these months.
