پديد آورندگان :
حسيني، اعظم سادات دانشگاه اصفهان , مطيع، مهدي دانشگاه اصفهان - گروه علوم قرآن و حديث , لطفي، مهدي دانشگاه اصفهان - گروه علوم قرآن و حديث
كليدواژه :
قرآن , روايت‌شناسي , روايت , داستان , حضرت مريم
چكيده فارسي :
يكي از ساختارهاي قرآن براي بيان معارف، داستان‌پردازي است. قرآن كريم نيز مانند ساير كتب آسماني براي آموختن قانونمندي هاي هستي به آدمي و انذار و تبشير وي و نيز اِخبار از سرگذشت پيشينيان و حكايت پيامبران از داستان بسيار بهره برده است. از جمله اين داستان‌ها، روايت حضرت مريم(س) است كه به دليل اشتمال آن بر نشيب و فرازهاي گوناگون و ماجراهاي خارق‌العاده از جمله ولادت طفلي بدون پدر و سخن‌گفتن وي در گاهواره، بسيار مورد توجه بوده است. شرح، تفسير و بررسي اين داستان و ساير حكايت هاي قرآني تلاشهاي علمي بسياري را به خود اختصاص داده و پژوهندگان با رويكردهاي مختلف ادبي، نحوي، تاريخي، زبان-شناختي و ... زواياي اين قصص را مورد مداقه قرار داده‌اند.
يكي از روش‌هاي نوپديد در مطالعه قصص قرآني روايت‌شناسي است و وجه امتياز آن از روش هاي ديگر آن است كه شاكله روايت را مورد بررسي قرارمي‌دهد و با توجه به ابعاد مختلف داستان از قبيل روايتگر، شخصيت‌ها، زاويه ديد، پيرنگ و ...، امكان استخراج روشمند معاني نهفته در آن را فراهم مي نمايد.
نوشتار حاضر ضمن گزارش روايت قرآن از داستان حضرت مريم (س)، سعي دارد به بررسي مؤلفه‌هاي روايت‌شناسي در اين داستان بپردازد. اين بررسي نشان مي‌دهد كه عليرغم تفاوت قصص‌قرآني با داستان‌هاي بشري از ابعاد گوناگون، داستان حضرت مريم (س)، پيرنگي تقريباً مشابه با داستان‌هاي بشري دارد و الگوي ساختاري آن نيز با اندكي تفاوت، قابل تطبيق بر الگوي داستان‌هاي معمول است. بازنگري عناصري مانند روايتگر، شخصيت ها و زاويه ديد در اين داستان با رويكرد روايت‌شناختي نيز دست‌آوردهاي تازه‌اي براي فهم اين حكايت به ارمغان‌مي آورد.
چكيده لاتين :
One of structures of Qur’an to render its teachings is storytelling or narration. Like other Revealed Books, the holy Qur’an has also abundantly taken advantage of stories and narratives for teaching the inherent rules of universe to man, warning and annunciating him, and informing him of the stories of the predecessors and prophets. One of these Qur’anic narratives, is the story of Her Holiness Mary (as), being highly considered due to its inclusion of various ups and downs and extraordinary adventures such as a childbirth without a father or his speech in cradle. Many scientific attempts have been devoted to description, commentary and analysis of this story and other Qur’anic narratives, and many researchers have scrutinized various aspects of these stories by different literary, semantic, historical, and linguistic approaches. One of the new emerging approaches in the study of Qur’anic stories is “Narratology” and its distinguishing aspect from other approaches is that it studies the structure of a story and provides the possibility of methodological extraction of implicit meanings in it, considering the various aspects of a story such as narrator, characters, point of view, plot, etc.
The present article, reporting the narration of the Qur’an from the story of Mary, aims to answer the question of “how and to what extent do these components have role in analyzing the structure of this story?” The study indicates that despite the differences between Qur’anic stories and human ones in various aspects, the story of Her Holiness Mary has a plot similar to that of human stories and its structural pattern, with a slight difference, is applicable to that of common ones. The meaningful outcome of this reading is that Mary (as) has experienced many ups and downs in her life, but in all the hardships and happiness, an aider from God, the Almighty, has helped and saved her. In addition, through these difficult events, Mary (as) has been led to the position of being higher than other women in the world and she has achieved a special position before God, the Almighty.
