نشانه معناشناسي نور در شعر سهراب سپهري

در پژوهشِ حاضر كاركرد نور در شعر سهراب سپهري بر اساس ديدگاه نشانه معناشناختي، بررسي و تحليل شده است. هدف اصلي از پژوهشِ پيش رو، بررسي وضعيت گفتماني و تحولي نور در شعر سپهري با تكيه بر چهار ديوان شعر او با عنوان­هاي «شرق اندوه»، «مسافر»، «صداي پاي آب» و «حجم سبز» مي­باشد. پرسش­هاي اصلي پژوهشِ پيشِ رو اين است كه نور در شعر سپهري چه حالت­هايي پيدا مي­كند، چگونه به جريان در مي­آيد و گسترش مي­يابد؛ همچنين چگونه مي­تواند معناآفريني كند؛ همچنين نور و همبسته­هاي نوري با كدام نظام­هاي نشانه معناشناسي ارتباط دارند؟ و آيا مي­توان براي نظام نوري در شعر سپهري الگويي معرفي كرد. فرضيۀ ما اين است كه نور به عنوان يك ابژۀ معناساز عمل مي­كند و از طريق رابطۀ زنجيره­اي حواس و در تعامل با حس­هاي مختلف ديداري، جسمانه­اي، لامسه­اي، بويايي و حسي حركتي معناآفريني مي­كند. درواقع، نظام رخدادي و شوشي نور بستري را فراهم مي­آورد تا نظام زنجيره­اي حسي شكل بگيرد. سوژه و ابژه در پرتو اين نظام و در رابطه­اي ادراكي حسي در تعامل با هم قرار مي­گيرند. نتيجۀ چنين فرايندي برخورداري شوش­گر از حضوري استعلايي است. پژوهشِ حاضر با تحليل نظام گفتماني نوري توانسته الگويي را از چگونگي استحاله و استعلاي گفتمان از منظر نور در شعر سپهري تبيين كند.