مناسبت انسان‌شناختي نظريه بيلدونگ با ايده دانشگاه در انديشه ويلهلم فون هومبُلت

نظريه هاي بيلدونگ از پردامنه‌ترين نظريه ها در انديشه آلماني است. يك تقرير از اين نظريه از آنِ ويلهلم فون هومبلت است كه مي توان بازتاب آن را در ايده پردازي فلسفي او از دانشگاه هم مشاهده كرد. به نظر مي‌رسد اين تقرير چارچوب انسان شناختي مشخصي دارد كه در طراحي اين ايده نقش بسزايي ايفا مي كند. هدف اصلي اين پژوهش در مرحله نخست، تبيين و شناساندن مؤلفه‌هاي اساسي اين چارچوب و پس‌ازآن نشان دادن ارتباط اين مؤلفه‌ها با اركان ايده دانشگاه هومبلتي است. نتايج نشان مي دهد كه در انديشه هومبلت، انسان به‌عنوان يك غايت از ابتدا برآورده شده نيست و اين برآوردگي در گرو عملِ از روي اراده، هدفمند و بي‌پايان او خواهد بود. بايسته هاي اين شدن، بيش از هر مورد ديگر، بسته به اصل آزادي، گسترش موقعيت ها، اوضاع و شرايط توانمندساز، در پرتو تعاملي فراگير با جهان (= غيرانسان) است. همچنين دست يابي به شخصيتي متوازن و همگون غايتي است كه اين نظريه براي انسان تصوير مي كند. افزون بر اين موارد دستاورد بيلدونگ در زمينه اجتماعي عبارت است از بالا بردن فرهنگ عامه كه ارمغان آن فرهيختگي براي همه جامعه خواهد بود. به همين نسبت نشان داده خواهد شد كه ايده هومبلتي دانشگاه نيز دربرگيرنده چنين ويژگي هايي است. انتظار مي‌رود دستاورد هاي اين پژوهش در افزايش بينش ما نسبت به بنيادهاي نظري يكي از ايده هاي مشهور دانشگاه يعني ايده هومبلتي -كه كمتر به آن توجه داشته‌ايم- ياري رسان باشد.