درآمدي بر بوم‌فمنيسم: مطالعه‌ي موردي دو دوست و ديلينگ ديلينگ

اين مقاله برآنست تا پس از معرفي بوم‌فمنيسم با كاربستش در ادبيات كودك ايران جنبه‌هاي جديدي از آن را آشكار كند. رابطه‌ي زن‌ـ‌طبيعت كانون بررسي پژوهش‌هاي بوم‌فمنيسم است. دو ديدگاه جوهرگرا و ساخت‌گرا براي تفسير اين رابطه وجود دارد. بوم‌فمنيسم سه موضع مختلف در برابر اين رابطه اتخاذ مي‌كند: تقويت، تضعيف و يا بازنگري در آن. البته، توجه به بدن به عنوان چاره‌اي براي برون‌رفت از اختلاف نظرها بر سر جوهرگرايي و ساخت‌گرايي مطرح شد. به‌رغم اختلاف‌نظرها، بوم‌فمنيست‌ها بر سر مبارزه با منطق چيرگي، تكثّرگرايي و رويكردهاي چندفرهنگي، تأكيد بر تنوع، و ارتباط انواع مختلف تعدي با يكديگر توافق دارند. پس از تبيين اصول بوم‌فمنيسم، دلينگ، دلينگ نوشته‌ي زهره پريرخ و به تصويرگري ليسا جميله برجسته و دو دوست اثر هدا حدادي در اين چارچوب بررسي مي‌شوند. دلينگ، دلينگ رابطه‌ي زن‌ـ‌طبيعت را به شكلي سنتي، غيرنقّاد و بدون به‌چالش‌كشيدن آن بيان مي‌كند. همين رويكرد سنتي در رابطه‌ي متن و تصوير نيز آشكار است. مضمون متن و تصوير پيرامون رابطه‌ي مادر، دختربچه و عناصر طبيعي و تلاش انسان براي مهار نيروي طبيعت است و هر دو ويژگي‌هاي مادرانگي سنتي را به زن و طبيعت نسبت مي‌دهند. اما دو دوست تأويلي متفاوت از اين رابطه به دست مي‌دهد كه در برهم‌كنشي فعّال و افزاينده‌ي متن و تصوير نيز نمود يافته است. در اين كتاب تصويرها به جاي رنگ از عناصر طبيعي تشكيل شده‌اند و رابطه‌ي زن‌ـ‌طبيعت غالباً به دور از برتري‌جويي انسان بر طبيعت تصوير شده و به تقويت رابطه‌ي زن‌ـ‌زن و توجه به بدن و مفاهيم انتزاعي چون عشق مي‌انجامد.